Không hiểu sao cứ tết về, mình lại nghe nhơ nhớ nồi bồ kết ngày xưa mẹ nấu gội đầu cho cả nhà. Bù khú chiều cuối năm với mấy ông bạn, mình bị cho là… lẩm cẩm khi nói ra điều ấy.
ảnh minh họa
Thời buổi này, đủ thứ hương trong các loại dầu gội, hương nào hương nấy thơm như… hoa hậu, ai lại đi nhớ nồi bồ kết! Mình gân cổ lên chống chế, làm sao cắt nghĩa được nỗi nhớ, nhất là nhớ một mùi hương? Đâu có ai lên lịch: chiều nay nhớ cái này, sáng mai nhớ cái kia, trưa mốt nhớ cái nọ. Nói “túm lại”, nhớ là một đặc ân tạo hóa ban cho con người. Mấy ông thử… mất trí nhớ mà xem!Hồi đó mình được sáu, bảy tuổi gì đấy. Chiều cuối năm, cả xóm mơ màng trong lãng đãng khói bay. Hương bồ kết nồng nàn tỏa lan đầu ngõ. Mùi hương gọi trước, mẹ gọi sau. Mình chạy mau về nhà. Nồi bồ kết to tướng đang bốc khói nghi ngút. Mình được mẹ ưu tiên gội trước. Như mọi lần, mẹ vừa gội vừa mắng mà mình vẫn thấy ngọt ngào: “Tóc tai gì mà khét lẹt, bờm xờm như con ma, dơ như quỷ sứ”. Mình nhắm mắt, lắng nghe và cảm nhận trọn vẹn từng ngón tay dịu dàng của mẹ trên mái đầu, nghe hương bồ kết thấm đẫm từng chân tóc.
Rũ sạch bụi đường làng sau “trận gội” cuối năm, cái đầu mình nhẹ tênh. Chải tóc, cái lược đi trơn tru như lướt qua cái đầu… không tóc. Nhẹ đến nỗi mình đưa tay lên… sờ thử, nghe từng sợi tóc mượt mà, mềm mại mới an tâm là tóc... vẫn còn.
Đang nhảy chân sáo ra đường để khoe với lũ bạn cái đầu thơm thì chị chặn lại, nói em đừng đi nữa. Bụi năm cũ bay lên đầu, lát nữa đón giao thừa, chào năm mới không hên đâu. Mình lý sự: “Đằng nào mai cũng đi chơi tết, lại bụi đầy đầu thôi”. Chị nói nhưng đó là bụi của… năm mới, đâu có sao. Năm mới, cái gì cũng phải mới, kể cả… bụi.
Nhà mình đêm cuối năm, xuống nhà dưới, lên nhà trên đều gặp hương bồ kết. Từ cha đến mẹ, từ chị đến em, ai ai như cũng bước ra từ… chùm bồ kết hái trên đỉnh đồi sau làng. Đến lượt mẹ gội cho chị là kỹ nhất. Mẹ sai mình làm mấy việc vặt mà không hề động đến chị. Mình “khiếu nại” thì mẹ bảo im để cho chị hong tóc. Mình bực thầm, ai bảo nuôi tóc dài chi cho lắm, mỗi lần gội phải hong cả tiếng ngoài hiên cho mau khô. Là mình nghĩ vớ vẩn thế thôi chứ “công nhận” tóc chị đẹp nhất nhà: dài miên man, hương bồ kết chảy lai láng theo từng lọn tóc. Chị ngồi đấy, bên cửa sổ chiều xuân. Gió lọc qua mấy đám ruộng mía lao xao, lọc lần nữa qua khóm trúc đào hồng phớt rồi vào lay lay tóc chị. Chừng ấy hương hoa vẫn không làm nhạt hương bồ kết trên mái tóc đen tuyền.
Bữa cơm chiều cuối năm đầm ấm lạ thường. Mẹ dặn mình đủ thứ. Những gì cần tới trong ba ngày tết thì lấy ra để sẵn, không được mở tủ hoặc hỏi han linh tinh. Không được làm mình làm mẩy, không được giận hờn nhăn nhó, không được nói lớn tiếng mà ngược lại phải dịu dàng nhỏ nhẹ. Và rất nhiều thứ “không được” khác. Nhưng khi dặn chị, mẹ chỉ nói mấy chuyện về vẻ đẹp con gái: “Tối ngủ nhớ ý tứ vén tóc một bên, trải lên chiếc khăn mềm, tóc mà xõa lung tung sẽ mau phai hương bồ kết. Mái tóc là một góc con người đó nghen con”. Chị cười, hai má đỏ hồng, mắt long lanh, thỉnh thoảng cứ nhìn ra đầu ngõ như đang chờ ai đó.
Buổi tối, người mà chị mong đợi đã đến. Anh kính cẩn đặt trà hoa bánh rượu lên bàn thờ. Mình loáng thoáng nghe là anh “làm rể” nhưng mình chả hiểu rể là gì. Cả nhà ai cũng quý anh. Anh chị ngồi bên nhau trên chiếc chõng tre kê dưới gốc khế cuối khoảnh sân, nói chuyện về giao thừa, lễ chùa, bói Kiều và hái lộc đầu năm. Mình không hiểu sao tóc chị đang buộc gọn gàng bỗng dưng buông lơi, lòa xòa trong gió đêm xuân. Và mình thấy anh nhẹ nhàng vuốt mái tóc của chị. Nâng niu một lọn tóc của chị trên tay, anh nói: “Mẹ gội cho em phải không? Gội bồ kết tóc thơm và mượt lắm”. “Xét thấy” tóc mình cũng mượt và thơm chẳng thua gì tóc chị, mình mon men đến, lỏn lẻn nói em cũng được mẹ gội bồ kết nè. Chị lườm, nói thằng này vô duyên. Nhưng anh thì xoa đầu mình: “Thằng cu thiệt là dễ thương. Mùi bồ kết anh biết chớ, tóc của em mềm và thơm hơn tóc chị đó nghen”. Rồi anh móc túi lì xì cho mình. Đó là khoản tiền đầu tiên liên quan đến… bồ kết mà mình có được.
Mình vô nhà, thỏ thẻ khoe với mẹ mấy đồng bạc mới tinh và không quên “báo cáo”… tình hình, nào là tóc chị xổ ra, mùi thơm bồ kết bay gần hết; nào là anh vuốt tóc chị mà chị vẫn làm thinh. Má nạt nhỏ, nói con ở trong nhà chơi, đừng lảng vảng ở đó nữa, để chị nói chuyện với “anh rể” của con. Mình hỏi “anh rể” là gì. Mẹ trả lời lung tung lang tang nhưng mình lờ mờ nhận ra đó là người “sang năm sẽ dẫn chị đi”. Tự nhiên mình nghe dâng lên một nỗi gì nao nao khó tả. Có lẽ nói như ngôn ngữ tuổi teen bây giờ, cảm giác đó giống như tâm trạng “buồn ơi là sầu”.
Mẹ đã đi xa. Vợ chồng anh bây giờ, ngày thường thì thôi, nhưng tết đến là nhất định chị và anh lúi húi nấu nồi bồ kết thật to gội cho cả nhà. Chị nói mẹ theo ông bà về ăn tết chắc sẽ nhận ra hương bồ kết. Có một chiều cuối năm mình đến chơi, chị “rủ” mình gội đầu. Mình đồng ý ngay. Chị gội cho mình, nhẹ nhàng và âu yếm khiến mình thêm nhớ mẹ. Con gái lớn của chị nói coi kìa, hai chị em tóc bạc như nhau.
Nghĩ cũng buồn cười. Người ta đang thời thượng với hàng chục loại dầu gội đầu “siêu mượt”, còn mình lại bâng khuâng nhớ hương bồ kết và những cái tết nào xa.
