“Đường lên đỉnh Olympia” là cuộc thi tri thức mà học sinh bậc trung học phổ thông ai cũng muốn một lần được thử sức và những bạn trẻ ở Quảng Trị cũng vậy. Quảng Trị đã có 4 lần đón cầu truyền hình trực tiếp “Đường lên đỉnh Olympia” và 2 lần vỡ oà trong niềm vui chiến thắng với Văn Viết Đức (Vô địch năm 2015), Phan Đăng Nhật Minh (Vô địch năm 2017), Lê Thanh Tân Nhật (Á quân năm 2018) và Văn Ngọc Tuấn Kiệt (hạng ba năm 2020). Trong đó Văn Viết Đức, Lê Thanh Tân Nhật và Văn Ngọc Tuấn Kiệt đều theo học tại trường THPT Thị xã Quảng Trị.
Trên hành trình đến với “đỉnh Olympia” của các chàng trai “tài không đợi tuổi” ấy ghi dấu chân của một người thầy âm thầm dõi theo, đồng hành và hỗ trợ - thầy Lê Công Long. Những chuyến đi dài từ Quảng Trị đến Hà Nội vượt qua hơn 500 cây số, những niềm vui vỡ oà và giọt nước mắt khi chứng kiến học trò thành công, đem được vòng nguyệt quế danh giá về cho bản thân, niềm vinh dự to lớn cho nhà trường và lòng tự hào cho quê hương xứ Quảng nhiều năm qua đều được thầy Lê Công Long nhớ kĩ.
Ở Quảng Trị - mảnh đất với cát trắng, gió Lào đã nuôi dưỡng những “đỉnh Olympia”, những nhân tài kiệt xuất cho đất nước. Tạm gác lại chuyện cuộc sống vất vả, cất gọn những áp lực học hành, để cùng ngồi xuống, lắng nghe câu chuyện của người thầy Lê Công Long cùng chặng hành trình suốt gần 10 năm không biết mỏi mệt, đưa đón học trò của mình đến mảnh đất ước mơ mang tên “đỉnh Olympia”.
Sinh ra và lớn lên tại Thanh Hoá, nhưng thầy Lê Công Long lại có duyên với mảnh đất Quảng Trị. Tốt nghiệp Đại học Sư phạm Huế vào năm 2005, thầy Lê Công Long được tuyển dụng và đến công tác tại trường THPT Tân Lâm (Cam Lộ - Quảng Trị). Đến năm 2013, chính thức chuyển về giảng dạy bộ môn Vật Lý tại trường THPT Thị xã Quảng Trị, tính đến nay đã gần 9 năm.
Khi chuyển về trường THPT Thị xã Quảng Trị, ngay trong năm học đầu tiên thầy Lê Công Long đã nhận được sự tín nhiệm và phân công từ Ban giám hiệu đảm nhận phụ trách chương trình “Chinh phục đỉnh cao”, cốt để tuyển chọn những học sinh xuất sắc cho chương trình “Đường lên đỉnh Olympia”.
“Khi nhận trọng trách, tôi luôn thầm nhủ sẽ cố gắng tìm tòi các giải pháp tốt nhất làm sao để tạo được một sân chơi thực sự trí tuệ cho các em học sinh… và tôi đã làm được điều đó! Cũng chính từ sân chơi này đã tạo được tiền đề để chắp cánh cho những em học sinh tham gia được các sân chơi lớn hơn như “Chinh Phục” do Sở GD&ĐT Quảng Trị phối hợp với Đài Phát thanh Truyền hình QTV Quảng Trị tổ chức, đặc biệt là chương trình “Đường lên đỉnh Olympia” của Đài truyền hình Việt Nam. Từ đó đến nay, rất vui vì đã được các em học sinh chọn để cùng đồng hành khi bắt đầu cho một năm học mới, một mùa Olympia mới!” - Thầy Lê Công Long.
Để có được học sinh ưu tú nhất tham dự “Đường lên đỉnh Olympia” hay bất cứ các cuộc thi ở mọi cấp độ, thầy Lê Công Long cùng Ban giám hiệu trường THPT Thị xã Quảng Trị đều rất tâm huyết, vạch ra chiến lược và phân công nhân sự một cách khoa học, đúng việc, đúng người. Đặc biệt là luôn có thầy cô phụ trách, đồng hành cùng các em học sinh trong các sân chơi tri thức.
Những thành tích vượt bậc của học sinh trường THPT Thị xã Quảng Trị ở đấu trường Olympia không tự nhiên đến mà phải trải qua quá trình tuyển chọn, ôn luyện kĩ càng từ công sức của cả thầy và trò.
***
Theo chia sẻ của thầy, cứ vào đầu mỗi năm học, giáo viên chủ nhiệm các lớp sẽ tổ chức rà soát, chọn những em học sinh có thành tích tốt nhất để đại diện tham gia vòng loại cấp trường (toàn trường tham gia vòng này khoảng 80 em). Sau vòng loại, có 24 em học sinh được chọn, tiếp tục thi đấu chia làm 6 trận vòng bảng. Sau vòng bảng sẽ có 8 bạn xuất sắc nhất tham gia 2 trận bán kết để tìm ra 4 gương mặt đại diện cuối cùng cho chung kết.
Những cuộc thi cấp trường này nhằm mục đích xác định nhóm học sinh có thành tích cao, tham gia vào CLB “Chinh phục đỉnh cao” để học tập, giao lưu kiến thức cũng như tạo các trận đấu để các em rèn luyện kĩ năng, ôn tập… từ đó lựa chọn thí sinh tham dự “Đường lên đỉnh Olympia”.
“Từ lâu, mơ ước được tham dự sân chơi trí tuệ “Đường lên đỉnh Olympia” của VTV3 - Đài truyền hình Việt Nam đã là niềm mơ ước của rất nhiều thế hệ học sinh THPT. Tuy nhiên, số lượng học sinh được tham dự sân chơi này hàng năm thực sự rất khiêm tốn. Với mong muốn để nhiều em được học sinh được trải nghiệm về sân chơi này, tôi đã nảy sinh ý tưởng tạo ra một phần mềm nào đó để thật sát thể lệ của sân chơi, cũng như làm tăng thêm các kỹ năng cho học sinh của mình.
Qua nhiều năm tổ chức phiên bản cũng như sự hoàn thiện của phần mềm dần được cải tiến. Tuy nhiên tôi không phải là giáo viên chuyên tin nên rất khó khăn khi thực hiện. Rất may, trong lúc khó khăn đó tôi đã gặp được thầy giáo Trần Hồng Tâm giáo viên trường THPT Dân Tộc Nội Trú tỉnh Quảng Trị. Với sự nhiệt huyết và đam mê của thầy Tâm, qua rất nhiều lần thất bại sau 2 năm chúng tôi cũng đã cho ra đời và ứng dụng thành công phần mềm Olympia RD. Có thể nói đây là một phần mềm thực sự bổ ích, đã cải thiện và khắc phục được rất nhiều khó khăn trong việc tổ chức sân chơi trí tuệ ở nhà trường kể cả tổ chức theo hình thức online hay offline!” - Thầy Lê Công Long.
Chứng kiến học sinh thành công tại “Đường lên đỉnh Olympia”, thầy Lê Công Long không giấu được niềm vui và tự hào: “Không chỉ riêng cá nhân tôi mà cả tập thể các thế hệ thầy cô, học sinh, phụ huynh nhà trường rất hạnh phúc và cũng rất đỗi tự hào khi thấy học trò của mình mỗi khi được đứng trên bục vinh quang!”
Nhiều năm qua, khi đồng hành cùng các thế hệ học sinh đến với “Đường lên đỉnh Olympia”, có nhiều kỉ niệm đáng nhớ giữa thầy và trò. Từ sự hồi hộp rồi vỡ oà khi học sinh có giấy gọi tham gia chương trình đến những khoảnh khắc căng thẳng trong các phần thi và niềm vui sướng khi chứng kiến các em học sinh được vào các vòng thi tiếp theo. Đặc biệt nhất với thầy Lê Công Long có lẽ là những giọt nước mắt xúc động sau khi em Lê Thanh Tân Nhật nhắc tên mình với lời cảm ơn ở trận chung kết năm 2018.
“Cái không khí của trường quay ở mỗi trận thi quý, cái vui sướng khi có cầu truyền hình và khi học sinh mình đứng trên bục cao nhất… Tất cả đều khiến tôi nhớ mãi. Nhưng với tôi, kỷ niệm đặc biệt sâu sắc là khoảnh khắc được em Lê Thanh Tân Nhật trải lòng, nói lời cảm ơn và nhắc tên tôi trực tiếp trên sóng VTV3 trong trận chung kết Olympia năm 2018! Lúc đó tự nhiên tôi đã khóc rất nhiều!”- Thầy Lê Công Long.
Chia sẻ về 3 học sinh ưu tú từng đem cầu truyền hình trực tiếp Olympia cho trường THPT Thị xã Quảng Trị, thầy Lê Công Long không khỏi tự hào. Cả 3 cậu bé này đều có niềm đam mê, kiến thức sâu rộng và toàn diện ở mọi lĩnh vực. Cùng với đó là sự thông minh, tinh thần thi đấu bản lĩnh. Không chỉ là học sinh xuất sắc, các em còn chăm ngoan, lễ phép và là những người con tuyệt vời của gia đình.
***
Mỗi lần cầu truyền hình trực tiếp “Đường lên đỉnh Olympia” về đến trường THPT Thị xã Quảng Trị, với thầy Lê Công Long đều là dấu mốc đẹp đẽ trong sự nghiệp dạy học. Đây cũng là niềm tự hào không chỉ của riêng thầy mà còn của tất cả ban giám hiệu - cán bộ nhà trường, học sinh, phụ huynh khi ngôi trường THPT Thị xã Quảng Trị được nhắc tên trên sóng truyền hình Quốc gia. Dịp này cũng giúp hình ảnh của nhà trường được quảng bá rộng rãi, tạo được tiếng vang khiến mọi người tin tưởng hơn về chất lượng giáo dục tại trường THPT Thị xã Quảng Trị.
Với thầy Lê Công Long, “Đường lên đỉnh Olympia” không chỉ là một chương trình truyền hình mà là sân chơi trí tuệ bổ ích cho các em học sinh bậc trung học phổ thông. Ngay chính bản thân thầy cũng rất đam mê “đỉnh Olympia” từ lúc còn ngồi trên ghế nhà trường. Chương trình đồng hành, chắp cánh, kết nối các em học sinh từ mọi miền Tổ quốc đến với nhau, chung một ngôi nhà Olympia cho những con người trí tuệ.
Tất nhiên trên đời này không có cánh cửa nào không lọt gió, cũng như việc không có một chương trình nào là vẹn toàn đôi đường. Liên quan đến những quan điểm trái chiều đằng sau câu chuyện quán quân “Đường lên đỉnh Olympia” ra nước ngoài du học thường có xu hướng ít trở về nước, thầy Lê Công Long đã có những bộc bạch chân thành và đem đến một cái nhìn ở khía cạnh mới tích cực hơn:
“Từ sân chơi “Đường lên đỉnh Olympia” đã tìm được những nhà vô địch và các em có cơ hội đến với môi trường giáo dục toàn diện và hiện đại hơn, điều này rất ý nghĩa đối với các em học sinh có điều kiện hạn chế về kinh tế. Ở thời kì công nghệ 4.0 và sự toàn cầu hóa như hiện nay, việc các em học tập hay làm việc ở đâu không quá nặng nề, miễn là được học tập ở môi trường tốt nhất, được phát huy khả năng tốt nhất của bản thân mình, được tiếp thu tinh hoa của các nước tiên tiến là điều rất đáng quý.
Tôi tin sau này khi các em đã trưởng thành, có điều kiện rồi ít nhiều sẽ hướng về quê hương đất nước, hướng về nơi các em đã sinh ra, nơi mà người thân vẫn còn ở đó!”.
Năm thi thứ 21 của “Đường lên đỉnh Olympia” vừa qua ghi dấu ấn của một học sinh trường THPT Thị xã Quảng Trị là em Lê Thanh Quý Hải (em trai của Lê Thanh Tân Nhật). Và như thường lệ, đồng hành bên cạnh Quý Hải là thầy Lê Công Long.
Khác với những chuyến đi đến trường quay S14 của Đài Truyền hình Việt Nam khác, hành trình chinh phục “đỉnh Olympia” củּa quּý Hải và thầy Lê Công Long năm nay cũng đặc biệt hơn khi diễn ra giữa mùa dịch. Hình ảnh hai thầy trò dìu dắt nhau từ miền Trung ra Bắc trong bộ đồ bảo hộ kín mít khiến nhiều người không khỏi xúc động.
“Khó khăn từ lúc xuất phát đến khi trở về, từ điều kiện để lên máy bay, nơi ăn chốn ở, điều kiện để vào được trường quay, rồi không khí khi quay trận đấu tại S14 khi không có khán giả… về nhà phải tự cách ly 14 ngày, xét nghiệm nhanh, xét nghiệm PCR… Nói chung nhiều gian nan lắm, nhưng vẫn tự hào và hạnh phúc vì trong lúc khó khăn đó thầy trò chúng tôi được sự quan tâm rất nhiều từ lãnh đạo Sở cho đến phụ huynh và các thế hệ học sinh. Những lời động viên an ủi qua tin nhắn cũng như tại Hà Nội. Có lẽ lần đi này là đặc biệt nhất vì quãng đường đến với trường quay cảm giác dài hơn” - Thầy Lê Công Long.
Vượt qua những trở ngại về ngoại cảnh, Lê Thanh Quý Hải xuất sắc giành được vòng nguyệt quế ở cuộc thi tuần của “Đường lên đỉnh Olympia”. Dù không thể đưa được cầu truyền hình về cho trường THPT Thị xã Quảng Trị như các đàn anh đã làm, thế nhưng tinh thần thi đấu của em vẫn đáng được khen ngợi.
Bên cạnh công việc giảng dạy chuyên môn, thầy Lê Công Long còn tổ chức nhiều hoạt động ngoại khóa bổ ích cho học sinh tại trường THPT Thị xã Quảng Trị. Trên cương vị một giáo viên và cũng là người bạn đồng hành, với thầy Lê Công Long gửi gắm đến các học trò của mình rằng: “Các em cứ cố gắng học tập thật tốt, hãy phấn đấu đi theo đam mê vì chỉ có đam mê mới thực sự đem lại sự hạnh phúc cũng như thành công cho cho công việc của mình. Tuy nhiên, cũng cần cân nhắc vào điều kiện gia đình cũng như năng lực của mình mà lựa chọn nữa!”
Công tác nhiều năm tại mảnh đất miền Trung đầy nắng và gió, thầy Lê Công Long hiểu được những khó khăn vất vả của người dân nơi đây nói chung và thế hệ học sinh, những “mầm non” tương lai của rất nước nói riêng phải trải qua. Đa phần học sinh nơi đây đều xuất thân từ con em nông dân, gia đình vốn khó khăn thiếu thốn trăm bề. Nhưng với tinh thần hiếu học hun đúc từ bao đời, Quảng Trị vẫn tự hào là nơi sản sinh ra nhiều lứa nhân tài phục vụ đất nước.
“Để so sánh với học sinh cả nước thì rất khó trả lời! Tuy nhiên, từ các cuộc thi Học sinh giỏi, sân chơi Olympia hay các cuộc thi Khoa học kỹ thuật Quốc gia, Quốc tế nhiều năm qua, tôi tự tin rằng dù không phải là học sinh trường Chuyên, nhưng các em Trường THPT Thị Xã Quảng Trị có đủ khả năng sánh vai với các trường bạn cũng như trên cả nước! Và tôi nghĩ các em luôn tự hào rằng mình là học sinh của mái trường này!” - Thầy Lê Công Long.
Những ngày qua, trong không khí của dịp Hiến chương Nhà giáo Việt Nam 20-11, như bao nhiêu thầy cô khác, thầy Lê Công Long cũng cảm thấy ngập tràn hạnh phúc hân hoan. Những tấm thiệp chúc mừng, bó hoa tươi thắm được phụ huynh và các em học sinh gửi tặng mang nhiều ý nghĩa tốt đẹp. Đây là những cảm xúc khó có một câu từ nào có thể mô tả được với các thế hệ giáo viên và thầy Lê Công Long cũng vậy.
“Hòa chung trong không khí Ngày Nhà giáo Việt Nam 20/11 trên cả nước, những ngày qua thầy trò chúng tôi phát động nhiều phong trào thi đua dạy học rất thiết thực bổ ích như: Hưởng ứng cuộc thi thiết kế Elearning do Bộ GD&ĐT phát động; Hội thi Giáo viên chủ nhiệm giỏi; Thao giảng, dự giờ; Tổ chức sinh hoạt chuyên môn, báo cáo và dạy học STEM, dạy học trải nghiệm, tổ chức các hoạt động NGLL, cuộc thi KHKT cấp trường…
Đặc biệt vào những ngày này khiến tôi và quý thầy cô, bạn bè, đồng nghiệp tôi cảm thấy càng tự hào hơn yêu quý hơn về công việc của mình và xác định rõ hơn nữa về vai trò, ý nghĩa của mình đối với sự nghiệp này!”- Thầy Lê Công Long.
Thời điểm hiện tại, do ảnh hưởng của dịch Covid-19, thầy - trò trường THPT Thị xã Quảng Trị vẫn duy trì công việc dạy và học bình thường dù gặp không ít thử thách. Làm sao để tổ chức giảng dạy an toàn cho cả thầy cô và các em học sinh, đảm bảo mục tiêu giáo dục, thực hiện tốt khuyến cáo 5K của Bộ Y tế: “Có lẽ khó khăn nhất là phải thường xuyên đeo khẩu trang thực sự bất tiện rất nhiều, sự trao đổi bài học, sự hồn nhiên cũng như khuôn mặt vui tươi từ thầy và trò đã hạn chế đi rất nhiều… Tuy nhiên chúng tôi vẫn cảm thấy may mắn hơn vì còn được đến trường được gặp gỡ các em học sinh mà còn nhiều thầy cô và các em trường khác đang mong muốn!”
***
Về hành trình “Đường lên đỉnh Olympia”, hiện tại nhà trường đang lên kế hoạch để sàng lọc và chọn lựa học sinh, tiếp tục ôn tập, bồi dưỡng để các em có đủ kiến thức, kỹ năng tham dự mùa thi thứ 22.
“Đây có lẽ là điều đã nằm trong kế hoạch thường xuyên của nhà trường. Hiện tại nhà trường đã sàng lọc và chọn được học sinh và tiếp tục ôn tập và bồi dưỡng để các em có đủ kiến thức, kỹ năng tham dự “Đường lên đỉnh Olympia” năm nay. Chúng tôi đang chờ khi tình hình dịch bệnh được kiểm soát tốt sẽ đăng kí và làm hồ sơ để tham dự. Hy vọng nhà trường sẽ có thêm niềm vui nữa cho năm học này!” - Thầy Lê Công Long.
Trong không khí của ngày tôn vinh Nhà giáo Việt Nam 20/11, nhiều thế hệ học trò trên khắp cả nước nói chung và tại Quảng Trị nói riêng đều hướng về thầy cô, tri ân những người “lái đò” thầm lặng. Không phải ngẫu nhiên mà trong thơ văn Việt Nam từ xưa đến nay luôn ví hình ảnh thầy cô là bậc cha mẹ thứ hai của mỗi con người.
Chúng ta như những cánh chim, không ngừng vùng vẫy bay về khoảnh trời rộng lớn, chỉ có thầy cô là mãi mãi ở lại nơi xưa chốn cũ, mỗi năm vào mùa phượng nở lại bùi ngùi nhìn theo những lứa học sinh mình từng dìu dắt rời khỏi mái trường thương. Bóng lưng ngày càng gầy đi, đôi mắt ngày càng trũng sâu, những vết tích nhọc lòng hằn lên mái tóc lơ thơ trắng, không biết đã bạc đi vì năm tháng khắc nghiệt hay chính vì bụi phấn của bảng đen.
Dẫu biết rằng không có lời chúc nào có thể đong đếm hết công lao dìu dắt của thầy cô, nhưng vẫn hy vọng gửi đến tất cả những “người lái đò” lời biết ơn chân thành nhất. Không chỉ có ngày 20/11 mà tất cả mọi ngày đều sẽ là ngày Hiến chương của Nhà giáo Việt Nam.
