Đến nay, toàn tỉnh có 84,7% gia đình đạt danh hiệu văn hóa, tăng 60,7% so với năm 2000; 65% xóm, tổ dân phố văn hóa; 20/177 xã (11,86%) đạt chuẩn văn hóa nông thôn mới; 94% cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp đạt chuẩn văn hóa, tăng 72% so với năm 2003.
Phong trào TDĐKXDĐSVH thời gian qua được các cấp, ngành đổi mới công tác tuyên truyền, nâng cao chất lượng về nội dung và hình thức thực hiện, phát huy vai trò chủ động, sáng tạo và trách nhiệm của các thành viên trong quá trình thực hiện. Đẩy mạnh tuyên truyền, giáo dục, nâng cao nhận thức về văn hóa, nhiệm vụ xây dựng, phát triển văn hóa dân tộc trong giai đoạn mới.
Chỉ đạo thực hiện hiệu quả 5 nội dung, 7 phong trào của phong trào TDĐKXDĐSVH gắn với nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội, chính sách giảm nghèo, an sinh xã hội, nâng cao đời sống vật chất, tinh thần cho cán bộ, đảng viên, lực lượng vũ trang và nhân dân các dân tộc gắn với cuộc vận động, phong trào thi đua “Cả nước chung sức xây dựng nông thôn mới”.
Từ khi triển khai thực hiện, huyện Thạch An xác định hạt nhân của phong trào TDĐKXDĐSVH là xây dựng gia đình văn hóa, bởi gia đình văn hóa gắn với con người văn hóa, có vai trò quan trọng trong xây dựng đời sống văn hóa và phát triển kinh tế - xã hội. Vì vậy, năm 2015, toàn huyện có 77,2% gia đình đạt danh hiệu văn hóa, đến năm 2019 tăng lên 86,05% gia đình đạt danh hiệu văn hóa (tăng 8,85%).
Số xóm, tổ dân phố văn hóa năm 2015 là 57,5%, năm 2019 tăng lên 91,88% (tăng 34,38%); năm 2015 có 91,04% cơ quan, đơn vị đạt tiêu chuẩn văn hóa; đến năm 2019 tăng lên 93% cơ quan, đơn vị đạt chuẩn văn hóa (tăng 1,96%). Ngoài ra, các hoạt động gìn giữ, phát huy các giá trị văn hóa cơ sở được huyện quan tâm; việc thực hiện nếp sống văn minh trong việc cưới, việc tang nghiêm túc; các lễ hội, phong tục, tập quán tốt đẹp của địa phương được duy trì, gìn giữ...
Xã Hồng Việt (Hòa An) đạt chuẩn văn hóa nông thôn mới.
Gia đình anh Nông Văn Thuận, thôn Bó Dường, xã Vân Trình (Thạch An) là gia đình văn hóa nhiều năm liền chia sẻ: Gia đình tôi luôn gương mẫu chấp hành chủ trương của Đảng, chính sách, Pháp Luật của Nhà nước. Các thành viên trong gia đình không mắc tệ nạn xã hội, thực hiện hiệu quả hương ước, quy ước của thôn đề ra; xây dựng gia đình ấm no, bình đẳng, quan tâm đến làng xóm, tham gia dọn dẹp vệ sinh đường làng ngõ xóm, giữ gìn vệ sinh chung; tích cực tăng gia sản xuất, phát triển kinh tế gia đình.
Từ năm 2010 đến nay, xóm Bản Giuồng, xã Tiên Thành (Quảng Hòa) luôn đạt danh hiệu Làng văn hóa, xóm có 64/76 hộ đạt danh hiệu Gia đình văn hóa. Có được thành quả đó là trong nhiều năm qua, xóm đã triển khai thực hiện hiệu quả 5 nội dung, 7 phong trào của phong trào TDĐKXDĐSVH gắn với nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội.
Ông Đinh Văn Đại, Bí thư Chi bộ, Trưởng xóm Bản Giuồng cho biết: Xóm tuyên truyền, vận động đến từng hộ gia đình, người dân về các nội dung của phong trào TDĐKXDĐSVH; phân công nhiệm vụ cho từng thành viên Ban Công tác Mặt trận xóm phụ trách các nhóm, hộ gia đình; thực hiện tốt các quy ước, quy định của xóm, xã…
Đến nay, xóm luôn giữ gìn và phát huy tốt các giá trị văn hóa, phong tục tập quán tốt đẹp của địa phương. Xóm có 8 nghệ nhân biết hát các làn điệu lượn Slương, Phong slư, lượn Nàng Hai...; từ năm 2018, xóm thành lập 1 câu lạc bộ văn nghệ của xóm. Thực hiện đầy đủ những quy định trong việc cưới, việc tang, tuyên truyền nhân dân cùng nhau bảo vệ các danh lam thắng cảnh của địa phương như: nhà sàn cổ, hang động, giữ gìn vệ sinh môi trường, đổ rác thải đúng nơi quy định, di dời chuồng gia súc ra khỏi gầm sàn nhà ở.
Trong những năm qua, xóm vận động 34 hộ đưa gia súc ra khỏi gầm sàn nhà ở, hiện còn 7 hộ và đang tiếp tục vận động trong năm 2020, phấn đấu đến cuối năm không còn hộ có chuồng gia súc dưới gầm sàn nhà ở. Trong xóm không có trường hợp tảo hôn và kết hôn cận huyết thống, không có tình trạng B.L gia đình, nghiện ma túy, đánh bạc, tụ tập đông người gây mất an ninh trật tự.
Phong trào TDĐKXDĐSVH được các cấp, ngành từ tỉnh đến cơ sở triển khai, phát động sâu rộng và được toàn thể nhân dân hưởng ứng thực hiện. Một số địa phương có cách làm hay, phù hợp với thực tiễn của địa bàn. Nhiều địa phương, cơ quan, đơn vị, quá trình vận động và triển khai tập trung nâng cao chất lượng phong trào, không chạy theo số lượng, đưa phong trào phát triển bền vững.
Song, nhìn nhận thực tế là chất lượng của phong trào TDĐKXDĐSVH chưa đồng đều, thiếu bền vững; phong trào xây dựng “Xã đạt chuẩn văn hóa nông thôn mới”, “Phường, thị trấn đạt chuẩn văn minh đô thị” chưa được quan tâm, chú trọng. Việc thực hiện quy ước xóm, tổ dân phố, thực hiện nếp sống văn minh trong việc cưới, việc tang và lễ hội của các cấp, ngành chưa thường xuyên; phong trào phát triển chưa đồng bộ giữa các vùng trong tỉnh...
Để tiếp tục thực hiện hiệu quả phong trào TDĐKXDĐSVH trên địa bàn tỉnh, thời gian tới, tỉnh tập trung chỉ đạo các cấp ủy Đảng, chính quyền và khối MTTQ các cấp triển khai thực hiện xây dựng “Xã đạt chuẩn văn hóa nông thôn mới”, “Phường, thị trấn đạt chuẩn văn minh đô thị”. Phấn đấu đến năm 2025, toàn tỉnh có 85% hộ đạt Gia đình văn hóa; 60% xóm, tổ dân phố đạt văn hóa; 95% cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp đạt văn hóa.
Thực hiện Phong trào Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa, tình đoàn kết trong cộng đồng dân cư các dân tộc trong tỉnh được phát huy.
Phó Giám đốc Sở Văn hóa - Thể thao và Du lịch Nguyễn Hồng Vân cho biết: Tỉnh sẽ tập trung chỉ đạo triển khai các giải pháp nâng cao chất lượng hoạt động phong trào TDĐKXDĐSVH, đưa phong trào từng bước đi vào chiều sâu. Trong đó, tăng cường công tác lãnh đạo, chỉ đạo của các cấp ủy Đảng, chính quyền đối với Phong trào TDĐK XDĐSVH, coi đây là một trong những nội dung trọng tâm, thường xuyên, đề ra những giải pháp chỉ đạo và thực hiện cụ thể, sát với tình hình thực tế địa phương.
Thực hiện tốt công tác tuyên truyền, vận động, khuyến khích sự chủ động tham gia của đồng bào dân tộc thiểu số đối với việc thực hiện các nội dung của phong trào TDĐKXDĐSVH. Tiếp tục đầu tư xây dựng và hoàn thiện các thiết chế văn hóa, thể thao và truyền thông ở cơ sở phục vụ nhu cầu hưởng thụ văn hóa của cộng đồng dân cư. Đồng thời, lồng ghép có hiệu quả các phong trào ở cơ sở với phong trào TDĐKXDĐSVH.
