Các nhà lãnh đạo Liên minh châu Âu (EU) ngày 20/10 bắt đầu xem xét yêu cầu của Thủ tướng Anh Boris Johnson về trì hoãn việc Anh rời khỏi khối (Brexit) mà ông Johnson buộc phải đưa ra sau khi các nghị sĩ từ chối ủng hộ thỏa thuận Brexit của ông.
Thủ tướng Anh Johnson (giữa)
Theo AFP, ông Johnson nhậm chức Thủ tướng Anh với cam kết đưa Anh ra khỏi EU vào ngày 31/10, hơn 3 năm sau cuộc bỏ phiếu trưng cầu ý dân về Brexit năm 2016. Tuy nhiên, ngày 19/10, với tỷ lệ 322 phiếu thuận và 306 phiếu chống, Hạ viện Anh đã ủng hộ một đề xuất do cựu Nghị sĩ đảng Bảo thủ Oliver Letwin soạn thảo, theo đó không tiến hành bỏ phiếu trong ngày 19/10 về thỏa thuận Brexit mới mà Thủ tướng Johnson và các nhà lãnh đạo EU đạt được hồi tuần trước cho đến khi dự luật về việc thực thi Brexit được thông qua. Điều này đã buộc Thủ tướng Johnson phải gửi thư đề nghị EU gia hạn Brexit lùi đến ngày 31/1/2020.
Tình thế này buộc ông Johnson cuối ngày 19/10 phải gửi thư cho Chủ tịch Hội đồng châu Âu Donald Tusk, đề nghị trì hoãn Brexit thêm 3 tháng theo đúng một dự luật đã được Hạ viện Anh thông qua. Tuy nhiên, lãnh đạo đảng Bảo thủ của Anh đã không ký tên vào bức thư này. Cùng với đó, ông Johnson cũng đã gửi một bức thư thứ 2, có ký tên cho ông Tusk.
Trong thư, Thủ tướng Anh kêu gọi lãnh đạo các nước EU yêu cầu các nghị sĩ Anh cân nhắc lại quyết định của họ và bỏ phiếu thông qua thỏa thuận Brexit đã được Anh và EU đạt được vào ngày 17/10 mà không có thêm bất cứ động thái trì hoãn nào khác. Ông Johnson cũng cảnh báo việc tiếp tục gia hạn Brexit sẽ làm tổn hại đến lợi ích của Anh và các đối tác EU. Trước đó, trong phát biểu sau phiên bỏ phiếu của Hạ viện Anh, ông Johnson tuyên bố sẽ không đàm phán với EU về việc trì hoãn Brexit.
Chủ tịch Hội đồng châu Âu Donald Tusk ngày 20/10 xác nhận đã nhận được thư của Thủ tướng Anh và sẽ bắt đầu tham vấn với lãnh đạo EU về phản ứng trước đề nghị của Anh, bao gồm lựa chọn giữa việc sẽ tổ chức một cuộc họp thượng đỉnh khẩn cấp nhằm xem xét vấn đề gia hạn Brexit hay sẽ đưa ra đề nghị này theo đường văn bản. Theo một nhà ngoại giao châu Âu, việc tham vấn này có thể sẽ mất vài ngày. Đại sứ các nước EU ngày 20/10 cũng tiến hành thảo luận về những diễn biến mới của Brexit. Người phát ngôn Nghị viện châu Âu Jaume Duch xác nhận các nghị sĩ châu Âu sẽ thảo luận về tình trạng hiện nay trong ngày hôm nay (21/10).
Hiện Chính phủ Anh đang muốn thúc đẩy một cuộc bỏ phiếu mới về thỏa thuận Brexit mới trong ngày hôm nay (21/10). AFP cho biết, Hạ viện Anh có thể một lần nữa hoãn việc bỏ phiếu về thỏa thuận Brexit mới. Song, nếu Chính phủ Anh đưa ra một dự luật về thực thi hiệp ước trong ngày 21/10, các nghị sĩ Anh có thể được triệu tập để bỏ phiếu về dự luật này sớm nhất là ngày 22/10. Ông Johnson trong bức thư gửi ông Tusk cho biết ông tự tin sẽ hoàn tất được việc thông qua thỏa thuận mới đạt được trước ngày 31/10.
Nếu ông Johnson đảm bảo việc thỏa thuận được Hạ viện Anh thông qua, ông sẽ đi vào lịch sử với tư cách là nhà lãnh đạo thực hiện được tiến trình đưa Anh rời khỏi EU. Nhưng nếu thất bại, ông Johnson sẽ phải đối mặt với sự bẽ bàng do Brexit đổ vỡ sau khi nhiều lần cam kết sẽ đảm bảo Brexit bằng “bất kể giá nào” trước ngày 31/10.
Cho đến nay, tiến trình Brexit đã bị trì hoãn đến hai lần. Người tiền nhiệm của ông Johnson là bà Theresa May đã buộc phải trì hoãn ngày Anh rời khỏi EU sau khi Hạ viện Anh 3 lần bác bỏ thỏa thuận của bà. Ngày 19/10, hàng chục người Anh đã tụ tập bên ngoài trụ sở nghị viện nước này để yêu cầu một cuộc trưng cầu ý dân mới để đảo ngược Brexit.
