tự sá.t đang là vấn đề nghiêm trọng đối với toàn cầu hiện nay. Nó xuất hiện ở mọi lứa tuổi, giới tính và mọi khu vực trên thế giới. Cứ sau 40 giây lại có một người tự tử. tự tử là nguyên nhân gây tử vo.n,g đứng thứ 2 trong giới trẻ. Ở các nước có thu nhập cao, tỷ lệ nam giới tự tử cao gấp 3 lần phụ nữ. Những con số này được đá.n,h giá là nhiều hơn số lượng binh lính tử trận trong chiến tranh.
ảnh minh họa
Đây là những thông tin và số liệu của Tổ chức Y tế thế giới (WHO) đưa ra trong Ngày Thế giới Phòng chống tự sá.t (10/9). Theo đó, gần 800.000 người ch.ế,t vì tự tử mỗi năm, nhiều hơn số người th.i,ệ.t mạ.n,g vì sốt rét, do bệnh ung thư vú, do chiến tranh hoặc do gi.ế,t người. Tỷ lệ tự tử khác nhau giữa các quốc gia lứa tuổi và giới tính, có những quốc gia, cứ 100.000 người thì có 5 người tự tử, nhưng có những quốc gia tỷ lệ này lên tới 30 người tự tử trên 100.000 dân.
Tỷ lệ tự tử ở nam giới cao gấp 3 lần phụ nữ ở các quốc gia có thu nhập cao, trong khi tỷ lệ tự tử giữa nam và nữ ở các quốc gia có thu nhập trung bình và thấp tương đối cân bằng. Các phương ph.áp tự tử phổ biến nhất là tr.e,o cổ, uống th.u,ố.c tr.ừ sâ.u và tự tử bằng sú.n,g.
Theo các chuyên gia của WHO nhận định, tự tử là nguyên nhân thứ 2 sau ta.i nạ.n giao thông, dẫn đến cái ch.ế,t ở người trẻ trong độ tuổi từ 15-29. Trong số thanh thiếu niên từ 15-19 tuổi, tự tử là nguyên nhân gây tử vo.n,g thứ hai ở nữ giới, sau nguyên nhân mang th.a,i ở tuổi vị thành niên. Đồng thời là nguyên nhân thứ ba gây tử vo.n,g ở nam sinh sau ch.ấ,n th.ư,ơ.ng ở trên đường và bạo lực giữa các cá nhân.
Mặc dù đã có nhiều tiến bộ trong các hoạt động phòng chống tự tử ở một số quốc gia, nhưng WHO kêu gọi các quốc gia cần phải hành động nhiều hơn nữa để phòng chống tự tử. Tổng số nước có chiến lược ngăn ngừa tự tử quốc gia hiện chỉ có 38 quốc gia, vẫn còn quá ít các chính phủ tham gia và các nước cần phải cam kết đưa ra các chiến lược cụ thể phòng chống tự tử.
“Mỗi cái ch.ế,t là một bi kịch đối với gia đình, bạn bè và đồng nghiệp. Tuy nhiên, tự sá.t có thể phòng chống. Chúng tôi kêu gọi tất cả các quốc gia kết hợp các kế hoạch phòng chống tự sá.t vào chương trình giáo dục và y tế quốc gia theo cách bền vững”, Tổng giám đốc WHO-Tedros Adhanom Ghebreyesus nói.
Các biện ph.áp chính có hiệu quả trong việc gi.ảm tự tử là hạn chế khả năng tiếp cận các phương tiện được sử dụng để tự tử. Một trong số đó là hạn chế tiếp cận với th.u,ố.c tr.ừ sâ.u là một trong những biện ph.áp hiệu quả nhất nhằm gi.ảm số lượng người tự sá.t hiện nay.
Hiện có nhiều bằng chứng quốc tế cho thấy các quy định cấm sử dụng th.u,ố.c tr.ừ sâ.u có mức độ nguy hi.ể,m cao có thể dẫn đến việc gi.ảm tỷ lệ tự tử ở các quốc gia. Bởi th.u,ố.c tr.ừ sâ.u có độ.c tính cao, thường dẫn đến các ca tử vo.n,g, đặc biệt trong những tình huống không có th.u,ố.c gi.ải độ.c hoặc không có cơ sở y tế gần đó. Điển hình, tại Sri Lanka, hàng loạt lệnh cấm th.u,ố.c tr.ừ sâ.u có mức độ nguy hi.ể,m cao đã làm gi.ảm 70% tỷ lệ tự tử, ước tính cứ.u được 93.000 mạ.n,g sống từ năm 1995 đến 2015. Hay lệnh cấm th.u,ố.c di.ệ,t cỏ paraquat tại Hàn Quốc đã giúp gi.ảm 50% số người ch.ế,t vì tử tự sá.t từ năm 2011 đến 2013.
Tiếp đó, cần tăng cường giáo dục qua các phương tiện truyền thông, đưa ra các báo cáo về vấn nạ.n tự tử. Thực hiện các chương trình giáo dục trong giới trẻ nhằm xây dựng các kỹ năng sống cho phép họ có thể xử lý được với những căng thẳng trong cuộc sống. xá.c định sớm và theo dõi những người có nguy cơ tự tử.
Ngoài ra, việc đăng ký kịp thời và theo dõi thường xuyên về vấn đề tự tử ở cấp quốc gia là nền tảng hiệu quả của các chiến lược phòng chống tự tử quốc gia. Hiện chỉ có 80 trong số 183 quốc gia thành viên của WHO cung cấp dữ liệu chính xá.c vào năm 2016.
Hầu hết các quốc gia không có dữ liệu đó là thu nhập thấp và trung bình. Việc giám sá.t tốt hơn sẽ tạo điều kiện cho các chiến lược ngăn ngừa nạ.n tự tử hiệu quả hơn và báo cáo chính xá.c hơn về những tiến bộ hướng tới các mục tiêu toàn cầu.
Mới đây, WHO cũng đã tiến hành hợp tác với các đối tác trên toàn cầu gồm Liên đoàn Thế giới về Sức khỏe tâ.m th.ầ,n, Hiệp hội Quốc tế về Phòng chống tự sá.t và Liên hiệp Sức khỏe tâ.m th.ầ,n Toàn cầu thực hiện chiến dịch “40 giây hành động” nhằm nâng cao nhận thức về quy mô tự sá.t trên toàn cầu mà mỗi cá nhân có thể phòng chống.
