Qua khảo sát tại 106 cơ sở y tế và 165 cơ sở giáo dục tại 5 thành phố trực thuộc cho thấy có tới 3.815 cửa hàng kinh doanh thuốc lá trong vòng bán kính100m tới khuôn viên gần nhất của các cơ sở này. Điều này làm gia tăng nguy cơ trẻ em, người bệnh, người nhà bệnh nhân tiếp xúc với khói thuốc…
Thời gian qua, Bộ Y tế đã có nhiều hoạt động nhằm giảm thiểu số người hút thuốc lá, giảm tác hại của thuốc lá (ảnh T.A)
Tiến sỹ Lê Thị Thanh Hương, Trường Đại học Y tế công cộng cho biết: Khoản 2 Điều 25 của Phòng chống tác hại của thuốc lá đã quy định “Không được bán thuốc lá phía ngoài cổng nhà trẻ, trường mẫu giáo, trường tiểu học, trung học cơ sở, phổ thông trung học, viện nghiên cứu y học, bệnh viện, nhà hộ sinh, trung tâm y tế dự phòng, trạm y tế xã, phường, thị trấn trong phạm vi 100m tính từ ranh giới khuôn viên gần nhất của cơ sở đó”.
Tuy nhiên, thực tế cho thấy xung quanh các cơ sở y tế và cơ sở giáo dục vẫn tồn tại rất nhiều cửa hàng kinh doanh thuốc lá. Điều này làm gia tăng nguy cơ trẻ em, người bệnh, người nhà bệnh nhân tiếp xúc với khói thuốc, bên cạnh đó còn gián tiếp làm tăng tỷ lệ hút thuốc lá trong cộng đồng.
Năm 2017, Trường Đại học Y tế công cộng phối hợp với Quỹ Phòng chống tác hại thuốc lá thực hiện nghiên cứu “Thực trạng điểm bán lẻ thuốc lá vi phạm quy định về quảng cáo, khuyến mại thuốc lá trong bán kính 100m tới các cơ sở y tế, cơ sở giáo dục tại 5 TP trực thuộc trung ương năm 2017”.
Mục tiêu nghiên cứu nhằm mô tả thực trạng vi phạm quy định cấm quảng cáo và khuyến mại thuốc lá tại các điểm bán lẻ thuốc lá trong bán kính 100m tới các cơ sở y tế và cơ sở giáo dục sau khi Luật PCTHTL có hiệu lực. Nghiên cứu được thực hiện tại 5 TP trực thuộc Trung ương ở Việt Nam là Hà Nội, Hải Phòng, Đà Nẵng, Cần Thơ và TP Hồ Chí Minh.
Kết quả nghiên cứu cho thấy, tổng cộng có 3.815 cửa hàng kinh doanh thuốc lá trong vòng bán kính100m tới khuôn viên gần nhất của 106 cơ sở y tế và 165 cơ sở giáo dục tại 5 TP trực thuộc Trung ương được khảo sát.
Mật độ trung bình các cửa hàng kinh doanh thuốc lá xung quanh các cơ sở y tế, cơ sở giáo dục trong bán kính 100m là 14 cửa hàng. Trong đó có trung bình 15 cửa hàng kinh doanh thuốc lá xung quanh các cơ sở y tế và 13 cửa hàng xung quanh các cơ sở giáo dục.
Nghiên cứu cũng chỉ ra rằng, mật độ trung bình của các cửa hàng kinh doanh thuốc lá trong bán kính 100m tới các cơ sở y tế, cơ sở giáo dục có xu hướng tăng từ Bắc vào Nam trong năm 2017. Cụ thể: Mật độ các cửa hàng tại Hà Nội là 12,2 cửa hàng; Hải Phòng là 11,2 cửa hàng; Đà Nẵng là 13,1 cửa hàng; TP. Hồ Chí Minh là 17,7 cửa hàng và Cần Thơ là 18,5 cửa hàng.
Tại TP Hồ Chí Minh, khảo sát ở Bệnh viện Phục hồi chức năng và Điều trị bệnh nghề nghiệp cho thấy mật độ các cửa hàng bán lẻ thuốc lá xung quanh BV là 44 cửa hàng; Trường Tiểu học Bình Tân mật độ cửa hàng xung quanh là 43 cửa hàng.
Tại Đà Nẵng, kết quả khảo sát ở Bệnh viện Phụ sản-Nhi Đà Nẵng cho thấy, mật độ cửa hàng bán thuốc lá xung quanh là 36 cửa hàng.
Còn tại Trường THPT Kim Liên, Hà Nội có mật độ cửa hàng bán thuốc lá xung quanh là 60 cửa hàng.
Kết quả nghiên cứu này cũng cho thấy, xung quanh các cơ sở y tế có mức độ tập trung các cửa hàng kinh doanh thuốc lá nhiều hơn so với xung quanh các cơ sở giáo dục.
Tiến sỹ Lê Thị Thanh Hương đánh giá, mặc dù phạm vi được phép bán thuốc lá xung quanh các cơ sở y tế và cơ sở giáo dục đã được quy định rõ ràng tại Khoản 2, Điều 25 của Luật Phòng chống tác hại của thuốc lá, tuy nhiên hiện nay vẫn chưa có văn bản hướng dẫn thực thi cụ thể quy định này.
Bên cạnh đó, việc bán thuốc lá đi kèm với quảng cáo, khuyến mại thuốc lá bên ngoài các cơ sở y tế và cơ sở giáo dục diễn ra rất phổ biến nhưng pháp luật của Việt Nam vẫn chưa có những chế tài xử phạt cụ thể hay các thông tư hướng dẫn việc xử phạt. Từ đó dẫn tới việc tuân thủ quy định của người dân còn hạn chế. Bên cạnh đó, nhận thức của người dân về vấn đề này còn kém khiến cho việc thực thi còn gặp nhiều khó khăn.
Tiến sỹ Lê Thị Thanh Hương, kiến nghị, thời gian tới, các cơ quan ban ngành cần xem xét ban hành thông tư, văn bản hướng dẫn việc xử phạt các điểm bán thuốc lá xung quanh các cơ sở y tế và trường học trong vòng bán kính 100m theo quy định.
Đồng thời cần tăng cường công tác thanh tra, giám sát kết hợp truyền thông cho chủ cửa hàng về việc tuân thủ Luật Phòng chống tác hại của thuốc lá, các quy định bán thuốc lá, quảng cáo và khuyến mại thuốc lá tại điểm bán và chế tài xử phạt các trường hợp vi phạm.
» Phú Yên: Nhiều người dân chủ quan với bệnh sốt xuất huyết
» Người bệnh nội trú vẫn được thanh toán BHYT nếu thẻ hết hạn trong vòng 15 ngày
