Kỳ vọng nguồn cung dầu tăng mạnh trên toàn cầu đã đẩy giá dầu thô WTI của Mỹ rớt về mức thấp nhất trong năm nay vào hôm qua 14/11.
Diễn biến lao dốc của giá dầu kể từ khi đạt đỉnh vào đầu tháng 10
Giá dầu thô WTI giao tháng 12 hôm qua đã rớt mạnh đến 4,24 USD/ thùng, tương đương giảm 7,1%, và đóng cửa tại mức thấp 55,69 USD / thùng trên sàn giao dịch New York, đánh dấu phiên thứ 12 liên tiếp đi xuống. Diễn biến này càng xoáy sâu vào thị trường con gấu hiện nay của giá dầu, vốn được đánh dấu bằng mức giảm ít nhất 20% từ đỉnh cao gần đây.
Vì sao giá dầu đã giảm mạnh?
Đầu tiên là bội thực nguồn cung khi mà Tổ chức các nước xuất khẩu dầu mỏ (OPEC) đã tăng sản lượng trong tháng 9 thêm 100.000 thùng/ ngày, lên mức 32,78 triệu thùng dầu / ngày - mức cao nhất trong một năm qua, theo số liệu từ Cơ quan Năng lượng Quốc tế (EIA). Trong khi đó, EIA cũng cho biết lượng tiêu thụ dầu sẽ tăng trưởng yếu hơn dự báo trước đó vì những dấu hiệu cho thấy tăng trưởng kinh tế toàn cầu bắt đầu chậm lại do căng thẳng thương mại, đà tăng của lãi suất và các đồng tiền thị trường mới nổi suy yếu.
Thứ hai là sự bất ngờ của thị trường, khi Trump đã miễn trừ lệnh cấm vận Iran cho tám quốc gia, theo đó cho phép 8 nước này tạm thời tiếp tục mua dầu của Iran bất chấp lệnh trừng phạt của Hoa Kỳ đối với ngành năng lượng của quốc gia này, mà đã có hiệu lực từ ngày 4 tháng 11. Trong đó, có những đồng minh tại châu Á của Mỹ như Nhật Bản, Ấn Độ và Hàn Quốc, thậm chí ngay cả Trung Quốc vẫn còn được phép mua tạm thời 360.000 thùng dầu Iran mỗi ngày. Điều này là trái ngược với những dự báo trước đó, khi vào thời điểm tháng 9/2018, lệnh trừng phạt này được cho là sẽ “đánh bay” 800.000 thùng dầu ra khỏi thị trường mỗi ngày, qua đó châm ngòi cho suy đoán một số nhà nhập khẩu dầu sẽ gặp khó khăn để tìm kiếm nguồn thay thế.
Thứ ba là tính thời vụ, với thời gian ngừng hoạt động theo kế hoạch tại các nhà máy lọc dầu thô lớn để bảo trì đã kéo dài hơn bình thường, dẫn đến hàng tồn kho tăng cao trong giai đoạn mà nhu cầu lại đang chậm lại. Lịch sử cũng cho thấy giá dầu thường giảm trong ba tháng cuối năm, khi đây là thời điểm bảo trì nhà máy lọc dầu. Các nhà máy lọc dầu chọn thời điểm này trong năm để tiến hành công việc bảo trì các cơ sở bởi vì đây là thời điểm “mùa lái xe ở Mỹ kết thúc và nhu cầu dầu để sưởi sẽ không tăng trong vài tháng".
Thứ tư là do Tổng thống Donald Trump tiếp tục lên tiếng ủng hộ cho giá dầu thấp hơn và hôm thứ hai đã đưa ra một tweet thúc giục giá dầu nên tiếp tục giảm dựa trên nguồn cung khổng lồ hiện nay, đồng thời phản đối hành động dự kiến cắt giảm sản lượng của Ả rập Xê út và OPEC. Trước đó vào chủ nhật (11/11), một ủy ban đại diện cho OPEC và các đồng minh cho biết, khả năng rơi vào tình trạng dư cung có thể buộc nhóm OPEC cân nhắc sử dụng chiến lược mới để cân bằng thị trường. Ngày kế đó, Bộ trưởng Năng lượng Ả-rập Xê-út, Khalid al Falih, cho biết các thành viên OPEC cho biết cần phải cắt giảm sản lượng tới 1 triệu thùng/ngày dựa trên kết quả phân tích kỹ thuật.
Thứ năm là đồng USD tiếp tục đi lên mạnh mẽ, vói chỉ số đồng USD Index đã tăng gần 3% trong 2 tháng qua và hiện đã vượt mốc 97. Điều này khiến giá hàng hóa nói chung và giá dầu thô nói riêng vốn được neo giá theo đồng bạc xanh trở nên giảm mạnh.
Và cuối cùng là nguồn cung dầu của Mỹ, khi sản lượng của Hoa Kỳ tăng 400.000 thùng/ngày lên mức kỷ lục 11,6 triệu thùng / ngày trong tuần kết thúc vào ngày 2/11, càng làm tăng lo ngại cung vượt cầu. Con số này đã vượt mặt Nga với 11,4 triệu thùng/ ngày và Ả rập Xê út là 10,7 triệu thùng/ ngày, khiến các nước này phải lên tiếng và nhất trí nâng sản lượng gần đây, để bù đắp cho số lượng thùng dầu bị mất từ Iran.
Patrick DeHaan, trưởng bộ phận phân tích dầu khí tại GasBuddy, cho rằng sự suy giảm của thị trường dầu dường như trở nên thái quá. Ông nói: “Sự sụt giảm của thị trường là đáng kinh ngạc, và một sự thay đổi đáng kể trong tâm lý thị trường đã xuất hiện trong tháng vừa qua. Giá dầu có thể vẫn tiếp tục đi xuống thấp hơn, nhưng thị trường gần như sắp chạm đáy”.
Matt Badiali, chuyên gia phân tích nghiên cứu cao cấp tại Banyan Hill Research, tin rằng “tay chơi” có ảnh hưởng nhất trên thế giới trong thị trường dầu mỏ - Saudi Arabia, hiện đã đạt tới sản lượng tối đa và không thể duy trì tỷ lệ này lâu, sau khi Riyadh gần đây tích cực tăng sản lượng với dự đoán các lệnh trừng phạt Iran sẽ cứng rắn hơn.
Sự “co giật” của thị trường dầu đã khiến các nhà đầu tư lo ngại, làm tăng nỗi sợ hãi về triển vọng tăng trưởng kinh tế toàn cầu và sự không chắc chắn trong giao dịch trên thị trường chứng khoán, vốn đã giảm mạnh trở lại trong những phiên gần đây sau một tháng 10 tồi tệ trước đó.
» GDP Nhật Bản lại chao đảo vì thiên tai
» Nghị sĩ Ukraine đề nghị ‘cấm mùa đông’ vì giá gas tăng
