Các lực lượng dân tộc chủ nghĩa có thể khai thác kết quả trưng cầu dân ý tại Macedonia kêu gọi tổ chức trưng cầu ý nguyện người dân các nước NATO...
Người dân Macedonia không bị mê hoặc bởi mộng đẹp NATO
Cuộc trưng cầu dân ý về đổi tên nước, mở đường cho Macedonia gia nhập NATO đã thất bại
Theo Balkan Insight, cuộc trưng cầu dân ý diễn ra ngày 30/9/2018 về đổi tên nước Macedonia thành Cộng hoà Bắc Macedonia, đồng thời mở đường cho quốc gia nhỏ bé vùng Balkan này gia nhập Tổ chức Bắc Đại Tây Dương (NATO) đã thất bại.
Kết quả từ Uỷ ban tổ chức trưng cầu dân ý của nhà nước Macedonia cho thấy chỉ có 36,87% cử tri Macedonia tham gia sự kiện chính trị đặc biệt này - quá thấp so với mức 50% cần thiết để kết quả được coi là hợp lệ và có giá trị pháp lý.
Cụ thể có 661.000/1.800.000 cử tri đi bỏ phiếu, trong đó 605.000 ủng hộ Thỏa thuận Hy Lạp-Macedonia về đổi tên nước - chiếm 91,48% cử tri đi bỏ phiếu - và 37.000 phản đối - chiếm 5,64%.
Thủ tướng Zoran Zaev đã thất bại
Như vậy, trên thực tế chỉ có 33,72% cử tri Macedonia ủng hộ chiến dịch nói “Có” với thoả thuận đổi tên nước của chính phủ Thủ tướng Zoran Zaev, nhằm mở đường cho Macedonia hoà nhập vào cấu trúc Châu Âu-Đại Tây Dương.
Thủ tướng Zaev cho biết cuộc trưng cầu dân ý thất bại khiến ông phải lựa chọn cách hiện thực hoá thoả thuận đổi tên nước thông qua Quốc hội bằng cách sửa đổi Hiến pháp. Tuy nhiên, ông Zaev cũng gặp khó khăn từ cửa ải này.
Liên minh cầm quyền do đảng Dân chủ Xã hội của ông Zaev và những nghị sĩ độc lập ủng hộ thoả thuận chỉ chiếm 71/120 ghế trong Quốc hội, cần có sự ủng hộ ít nhất của 9 nghị sĩ đối lập thì mới chiếm 2/3 đa số tuyệt đối để có thể sửa đổi Hiến pháp.
Nếu không thuyết phục được phe đối lập, Thủ tướng Zaev cho biết có thể chọn giải pháp giải tán Quốc hội và thực hiện bầu cử sớm, dự kiến diễn ra vào tháng 11/2018, với hy vọng có thể giành được 2/3 số ghế tại Quốc hội mới để sửa đổi Hiến pháp.
Người đứng đầu chính phủ Macedonia cảnh báo hoà nhập vào cấu trúc Châu Âu-Đại Tây Dương là "vấn đề quan trọng và không nên đùa giỡn".
Tuy nhiên, cử tri đã không lắng nghe thông điệp của ông, phe đối lập thì phớt lờ vấn đề quan trọng ấy.
Ngay sau khi cuộc trưng cầu dân ý về thoả thuận đổi tên nước có kết quả, lãnh đạo phe đối lập Hristijan Mickoski, tuyên bố cuộc trưng cầu dân ý thất bại đã phơi bày chính sách sai lầm của chính phủ Macedonia.
"Thực tế là thỏa thuận đổi tên nước đã không nhận được sự đồng thuận của người dân. Những người bỏ phiếu chống lại thỏa thuận đã gửi đi một thông điệp mạnh mẽ rằng đây là đất nước Macedonia của người dân Macedonia".
Ông Mickoski cho biết phe đối lập không tổ chức bất kỳ một chiến dịch chính thức nào nhằm kêu gọi người dân Macedonia tẩy chay cuộc trưng cầu dân ý hay chống lại thoả thuận đổi tên nước, do vậy kết quả cuộc trưng cầu dân ý là trung thực.
Macedonia chưa thể gia nhập NATO
Không chỉ người dân hay lực lượng đối lập phản đối đổi tên nước, mà trong hệ thống quyền lực Macedonia cũng có nhiều quan điểm trái chiều, trong đó có Tổng thống Macedonia Gjeorge Ivanov, khi ông cho rằng đổi tên nước là “phản bội lịch sử”.
“Cách đây vài ngày, Tổng thống Donald Trump nói rằng tự do, hòa bình và dân chủ chỉ có thể có được ở những quốc gia độc lập có chủ quyền. Hôm qua, người dân Macedonia đã thể hiện ý chí về chủ quyền mình”, Balkan Insight tường thuật.
Theo ông Evelyn Farkas, chuyên gia phân tích thuộc Hội đồng Đại Tây Dương và là cựu quan chức Bộ Ngoại giao Mỹ, việc cử tri tẩy chay cuộc trưng cầu không chỉ là bước lùi với chính phủ Macedonia, mà còn là bước lùi với cả NATO và EU.
Tại sao mộng đẹp NATO không mê hoặc được người dân Macedonia?
Ngay trước thềm cuộc trưng cầu dân ý ở Macedonia, Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ James Mattis đã đến Skopje kêu gọi cử tri nước này hãy ủng hộ Thỏa thuận đổi tên nước mà Macedonia đã ký với Hy Lạp.
"Mỹ luôn sẵn sàng chào đón Macedonia trở thành thành viên thứ 30 của NATO nếu người dân Macedonia quyết định ủng hộ con đường này trong cuộc trưng cầu dân ý sắp tới", người đứng đầu Lầu Năm Góc gửi thông điệp tới cử tri Macedonia.
Theo ông Mattis, cuộc trưng cầu dân ý ngày 30/9 sẽ mở đường cho đất nước nhỏ bé vùng Balkan "rũ bùn đứng dậy sáng loà", khi có thể bước vào ngôi nhà chung NATO và EU. Đây có lẽ là một trong những quyết định quan trọng nhất lịch sử Macedonia
Và Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Mattis cũng chỉ là một trong số các nhà lãnh đạo phương Tây đến thăm Macedonia và lên tiếng ủng hộ cuộc trưng cầu dân ý về đổi tên nước tại quốc gia nhỏ bé vùng Balkan này.
Trước đó, Tổng thư ký NATO Jens Stoltenberg, Thủ tướng Đức Angela Merkel, Thủ tướng Áo Sebastian Kurz và Đại diện cấp cao về chính sách An ninh và Đối ngoại của EU Federica Mogherini cùng một số nhà lãnh đạo khác đã tới Skopje.
Ủy viên đặc trách về mở rộng EU Johannes Hahn cũng đã đến Macedonia để một lần nữa lên tiếng ủng hộ cho cuộc trưng cầu dân ý tại Macedonia và gợi mở những gì tốt đẹp sẽ đến với người dân tiểu quốc này.
Nếu đổi tên nước để được gia nhập NATO-EU sẽ mở ra một tương lai huy hoàng cho người dân Macedonia, vậy mà người dân quốc gia vùng Balkan này lại không lựa chọn hiện thực hoá cơ hội ấy.
Mỹ và phương Tây từng cho rằng tác động từ Nga có thể khiến dân tộc Macedonia đánh mất cơ hội "trăm năm có một" để có thể thay đối số phận của mình và đó cũng là lý do các lãnh đạo phương Tây đến Maceonia để uý lạo tinh thần cho người dân.
Tuy nhiên, theo giới phân tích, nguyên nhân "mộng đẹp NATO" không mê hoặc được người dân Macedonia không phải do tác động hay lôi kéo của Nga, mà do họ nhận ra hậu quả từ ảo mộng của nhiểu thực thể khi hiện thực hoá "Khát vọng Tây tiến".
Sau khi Liên Xô tan rã, nhiều quốc gia từng thuộc "phe cộng sản" ở Trung-Đông Âu đã nhanh chóng trở thành thành viên mới của NATO và thể hiện sự thách thức với nước Nga, nhất là dưới thời Tổng thống Putin.
Tuy nhiên, chỉ một thời gian ngắn thì cả NATO lẫn những thực thể mà họ hướng tới nhằm tạo tầm ảnh hưởng đều nhận ra là mình đã rơi vào "đồng sàng dị mộng" nên nhanh chóng vỡ mộng.
Đến nay hầu hết các thành viên mới đều không giúp NATO mạnh hơn, tạo thế chủ động hơn trước đối phương, trong khi NATO phải tốn kém rất nhiều cho sự có mặt của các thành viên này trong NATO.
Với các quốc gia hướng về NATO, xem tổ chức quân sự này như một cứu cánh thì chỉ nhận được quá ít những gì họ ước muốn từ NATO, nhưng lại gánh những trọng trách quá lớn và nguy hiểm - đó là đối mặt trực tiếp với nước Nga.
Nếu tại các nước thành viên NATO tổ chức trưng cầu ý nguyện người dân về NATIO thì quả là thảm hoạ với Mỹ-phương Tây
Khi NATO không thể trao thêm những gì họ không muốn, còn những thành viên mới không được nhận thêm những gì họ muốn, thì cả hai bên cùng thất vọng. Và hậu quả là những sự lệch pha đã hình thành.
Khi lợi ích nhận được không như mong đợi, nhiều lực lượng chính trị tại những thành viên "NATO-EU mới "đã thay đổi cương lĩnh hoạt động, còn người dân thì thất vọng và trao quyền lực cho lực lương thân Nga. Bởi lợi ích từ Nga tuy ít nhưng thực tế.
Điều này chắc chắn ảnh hưởng tới Macedonia trong "quá trình Tây tiến" và là sự báo trước cuộc trưng cầu dân ý tại Macedonia sẽ không như mong muốn của Mỹ và các nước phương Tây. Và kết quả đúng như vậy.
Hậu quả từ thất bại của cuộc trưng cầu dân ý tại Macedonia đối với Mỹ và phương Tây
Thất bại của cuộc trưng cầu dân ý nhằm mở đường cho Macedonia gia nhập NATO không chỉ là một thất bại chính trị của lực lượng cầm quyền có "Khát vọng tây Tiến" tại Macedonia, mà đó là một cú tát mạnh vào Mỹ-phương Tây.
Có thể thấy rằng, Macedonia tổ chức trưng cầu dân ý là việc chẳng đặng đừng với Mỹ-phương Tây, vì hệ luỵ của nó với NATO và EU, nhất là trong bối cảnh NATO đối mặt với nguy cơ phân rã, còn EU đang trong vòng xoáy chia rẽ-bất ổn.
Không phải ngẫu nhiên mà Tổng thống Putin luôn yêu cầu các quốc gia muốn gia nhập NATO cần tổ chức trưng cầu dân ý để người dân thể hiện ý nguyện trong việc hiện thực hoá "Khát vọng tây tiến".
Bởi nếu tổ chức trưng cầu ý thì "Chiến lược Đông tiến" của NATO sẽ phá sản ngay từ khi hình thành ý tưởng, việc cắm cớ trên biên giới Nga sẽ chỉ là ảo tưởng. Do vậy NATO không đưa tiêu chuẩn tiếp nhận thành viên mới dựa trên ý nguyện người dân.
Cuộc trưng cầu dân ý tại Macedonia là sự báo trước về điều tương tự sẽ diễn ra tại Gruzia và Ukraine - 2 quốc gia mà NATO đang o bế. Trong khi theo khảo sát mới nhất thì đa số người dân Ukraine và Gruzia không ủng hộ gia nhập NATO.
Putin có thể kêu gọi trưng cầu dân ý, để hạ gục NATO mà không tốn một viên đạn
Bên cạnh đó không loại trừ việc các lực lượng theo quan điểm dân tộc chủ nghĩa khai thác kết quả trưng cầu dân ý tại Macedonia kêu gọi tổ chức trưng cầu ý nguyện người dân các nước thành viên NATO về NATO và sự tồn tại của NATO.
Chỉ cần ý tưởng này hình thành cũng đã là thảm hoạ với Mỹ và các đồng minh, bởi nó sẽ khiến NATO không thể tránh khỏi tự tan rã. Rõ ràng, đây là cơ hội cho Tổng thống Putin hạ NATO mà không cần tốn một viên đạn.
Với EU thì cuộc trưng cầu dân ý tại nước Anh đã là cơn ác mộng, rồi cuộc trưng cầu độc lập tại Catalan đang khiến Brussels rối bời, nay thêm thất bại của lực lượng cầm quyền trong cuộc trưng cầu dân ý tại Macedonia càng khiến Brussels thêm ám ảnh.
Có thể thấy, để phải đối mặt với nguy cơ thảm hoạ hay ám ảnh bởi chính những giá trị tinh thần mà mình xây dựng, tôn tạo và tự hào hoàn toàn do lỗi của Mỹ-phương Tây. Đó là Washington và đồng minh quyết thực hiện mưu đồ mà quên đi nguyên lý.
