Nhìn vào sự phát triển của ngành gỗ có thể thấy, ngành này đang tăng trưởng cao thông qua việc đẩy mạnh kim ngạch xuất khẩu, mở rộng thị trường. Tuy nhiên, còn rất nhiều nguồn lực mà ngành chưa khai thác được như hiệu quả đầu tư công nghệ, nâng tầm quản trị, đầu tư thiết kế, phân phối thương mại, xây dựng thương hiệu…
ảnh minh họa
“Việt Nam là điểm đến của đồ gỗ nội thất và được xem là quốc gia có nhiều lợi thế về ngành này. Bằng chứng cho thấy, năm 2017, kim ngạch xuất khẩu ngành chế biến gỗ và lâm sản xuất khẩu Việt Nam lần đầu tiên cán mốc 8 tỷ USD. Tuy nhiên điều đáng buồn là giá trị thiết kế sản phẩm chỉ đạt 5 – 10%. Điều này đã hạn chế lợi nhuận và thị trường xuất khẩu của ngành” - ông Nguyễn Quốc Khanh - Chủ tịch Hội Mỹ nghệ và Chế biến đồ gỗ TP HCM (Hawa) nhấn mạnh.
Năm 2017, xuất khẩu của ngành gỗ đạt 8 tỷ USD. Trong 7 tháng đầu năm 2018, xuất khẩu sản phẩm đồ gỗ và lâm sản đạt kim ngạch 5,3 tỷ USD, tăng 13,6% so với cùng kỳ năm 2017. Dự kiến, năm 2018, đặt mục tiêu đạt 9 tỷ USD, trở thành một trong 7 ngành có giá trị kim ngạch xuất khẩu lớn nhất. Nhìn vào sự phát triển của ngành gỗ có thể thấy, ngành này đang tăng trưởng cao thông qua việc đẩy mạnh kim ngạch xuất khẩu, mở rộng thị trường.
Trước những thành quả của ngành gỗ, Thủ tướng giao cho Bộ Nông nghiệp & Phát triển Nông thôn trong 10 năm tới phải đưa ngành gỗ - lâm sản trở thành ngành kinh tế mũi nhọn. Đưa Việt Nam trở thành trung tâm xuất gỗ có uy tín của thế giới. Mong đợi ở ngành gỗ rất nhiều, song cũng có không ít ý kiến lo ngại. Nhiều ý kiến cho rằng ngành gỗ Việt Nam mới sử dụng khoảng 30 - 40% nội lực, còn rất nhiều nguồn lực chưa được khai thác như hiệu quả đầu tư công nghệ, nâng tầm quản trị, đầu tư thiết kế, phân phối thương mại, xây dựng thương hiệu, v.v… Điều quan trọng hơn cả, ngành gỗ chưa thật sự nâng cao giá trị cho sản phẩm xuất khẩu. Ngành này hiện chỉ phát triển theo chiều rộng, chưa phát triển chiều sâu bằng những mẫu mã sáng tạo, độc đáo, có tính thẩm mỹ.
Hiện nay, doanh nghiệp (DN) trong ngành đã thay đổi tư duy quản lý sản xuất lớn theo mô hình chuyên nghiệp dây chuyền, đầu tư công nghệ khá nhanh theo hướng nâng cao năng suất, giảm bớt thâm dụng lao động. Tuy nhiên, mẫu mã sản phẩm còn nghèo nàn. Để hạn chế yếu điểm trên, rất nhiều DN trong nước phải tìm đến các nhà thiết kế ngoại. Ông Khanh nhận định rằng, thiết kế đóng vai trò sống còn trong việc nâng cao năng lực cạnh tranh cho DN nói riêng và ngành chế biến gỗ nói chung. Trong tương lai ngành này tồn tại được hay không là nhờ vào thiết kế.
Các chuyên gia trong ngành cho rằng, thế giới luôn biến đổi không ngừng, nhu cầu của con người cũng thay đổi theo, cho nên đồ gỗ nội thất không chỉ là cái ghế để ngồi, giường để nằm mà trở thành những tác phẩm nghệ thuật giúp trang hoàng cho không gian sống, vì vậy trong chuỗi giá trị, mẫu mã của sản phẩm là quan trọng nhất. Khách hàng quan tâm tới cái đẹp, mẫu mã trước, sau mới xét đến chất liệu, giá cả, và công nghệ. DN không hiểu và không quan tâm điều này chắc chắn sẽ bị loại ra khỏi cuộc chơi.
Bàn về ưu thế của sản phẩm gỗ, hàng thủ công mỹ nghệ có thiết kế, ông Lê Văn Nga - Tổng Giám đốc Công ty Koda Sài Gòn, nói rằng có sáng tạo và thiết kế thì DN mới bán được cái đẹp, bán giải pháp cho khách hàng. Cạnh tranh bằng chất xám để giá bán cao hơn. Đi kèm với lợi thế đó là DN cần kiểm soát khách hàng chứ không phải khách hàng kiểm soát DN.
Mong muốn ngành chế biến gỗ Việt Nam phát triển mạnh trong thời gian tới và trở thành ngành mũi nhọn, mục tiêu đặt ra hiện nay là đạt kim ngạch xuất khẩu 20 tỷ USD vào năm 2025. Trong đó, cố gắng chuyển từ 80% sản xuất gia công (OEM) sang 80% sản xuất có bản quyền (ODM). Giới chuyên gia cho rằng DN cần biết rõ là họ đang làm gì, đang muốn gì, đang ở vị trí nào trong việc thiết kế mẫu mã sản phẩm; hiểu rõ tầm quan trọng của việc thiết kế mẫu mã nhằm mang lại giá trị gia tăng cho sản phẩm. DN cần tăng hàm luợng chất xám bằng đầu tư công nghệ sáng tạo. Chỉ có đầu tư về thiết kế mới tăng hàm lượng giá trị gia tăng cao cho sản phẩm.
» Chịu nhiều áp lực, giá dầu sụt hơn 4% tuần này
» Trung Quốc bán lượng trái phiếu chính phủ Mỹ trị giá hơn 1.000 tỷ USD?