Với thực tế hiện nay, Mỹ chắc chắn sẽ tác động vào việc soạn thảo Hiến pháp mới cho Syria, mà phân chia quyền lực sẽ dựa trên thế chân vạc...
Tổng thống Trump vẫn chưa khắc phục được sai sót của người tiền nhiệm khi đối đầu với Tổng thổng Putin trong ván cờ Syria
Washington dọa trừng phạt Damascus nếu từ chối cải cách Hiến pháp
Ngày 8/10, Thứ trưởng Ngoại giao Nga Sergei Vershinin cho rằng những biện pháp trừng phạt mới chống Syria, mà Mỹ đang đe dọa áp đặt, không giúp giải quyết cuộc khủng hoảng Syria, mà chỉ làm khổ người dân quốc gia Trung Đông này.
Trước đó, bên lề cuộc họp lần thứ 73 Đại hội đồng LHQ, Đặc phái viên của Mỹ về James Jeffrey cho biết, Washington sẽ áp đặt các biện pháp trừng phạt cứng rắn hơn với Syria nếu chính quyền Assad từ chối dự thảo về Hiến pháp mới.
Theo ông Jeffrey, Mỹ sẽ theo đuổi chiến lược cô lập hoàn toàn Damascus, kết hợp với các đồng minh thực hiện biện pháp trừng phạt Syria nếu Tổng thống Assad từ chối tiến trình chính trị của phương Tây trong giải quyết cuộc khủng hoảng Syria.
Đặc phái viên của Mỹ về vấn đề Syria James Jeffrey
"Nếu chế độ Assad từ chối thực hiện điều đó, chúng tôi có thể thực hiện theo cách mà chúng tôi đã áp dụng với Iran trước năm 2015 - với các biện pháp trừng phạt quốc tế khắc nghiệt", The New York Times tường thuật.
Đặc phái viên của Mỹ về Syria còn nhấn mạnh rằng: "Ngay cả khi Hội đồng Bảo an LHQ không thông qua, chúng tôi sẽ làm điều đó thông qua kết hợp với Liên minh châu Âu, chúng tôi sẽ làm điều đó thông qua kết hợp vói các đồng minh châu Á.
Chúng tôi sẽ buộc các doanh nghiệp làm ăn với chế độ Assad - trong đó có cả các doanh nghiếp Mỹ - phải khổ sở nhất, thiệt hại nhất, từ đó buộc Nga và Iran, những thực thể đã làm tăng nhiệt cho cuộc khủng hoảng Syria, phải thoát ra".
Ông James Jeffrey được Bộ trưởng Ngoại giao Mỹ Mike Pompeo trao trách nhiệm đại diện cho vai trò của Washington trong một liên minh do Mỹ đứng đầu tại Syria thực hiện quá trình "dọn dẹp" ván cờ Syria thời hậu chống khủng bố, theo Reuters.
Xin nhắc lại, trong Hội nghị Đối thoại Quốc gia Syria tổ chức tại Sochi hồi tháng 7 theo sáng kiến của Tổng thống Nga Vladimir Putin, cải cách Hiến pháp của Syria đã được thống nhất là vấn đề trọng tâm cho tiến trình chính trị tại Syria.
Ủy ban cải cách Hiến pháp cho Syria dự kiến có khoảng 50 người, bao gồm cả đại diện chính phủ Syria, đại diện phe đối lập Syria và đại diện cho lực lượng thứ ba là những thành phần trung lập trong cuộc nội chiến Syria, được thành lập.
Phương Tây cho rằng chính phủ Syria lúc đầu đã đồng ý với kế hoạch cải cách Hiến pháp, nhưng sau đó bác bỏ. Tuy nhiên, Thứ trưởng Vershinin cho rằng không có căn cứ Damascus phớt lờ Ủy ban cải cách Hiến pháp và từ chối tiến trình chính trị.
Bởi theo ông Vershinin, khi Nga cùng Thổ Nhĩ Kỳ và Iran cùng Đặc phái viên LHQ viên Staffan de Mistura nghiên cứu thành lập Ủy ban soạn thảo Hiến pháp cho Syria, nhằm chuẩn bị cho cải cách Hiến pháp tại nước này thì Damascus rất hoan nghênh.
Hội nghị Đối thoại Quốc gia Syria - sự kiện mà Mỹ-phương Tây và phe đối lập Syria tẩy chay
Mặc dù vậy, nhà ngoại giao Nga cũng khẳng định, việc cải cách Hiến pháp phải được chính người dân Syria thực hiện dưới sự trung gian của LHQ, Damascus phản đối mọi áp đặt từ bên ngoài đối với Ủy ban soạn thảo Hiến pháp mới cho Syria.
Song dường như Washington đã không chấp nhận Mosow giải thích. Vì vậy bên lề cuộc họp thứ 73 ĐHĐ LHQ, Ngoại trưởng Mỹ, Ai Cập, Pháp, Đức, Jordan, Anh và Ả-rập Saudi đề nghị ông de Mistura triệu tập Ủy ban cải cách Hiến pháp Syria.
Mỹ và các đồng minh trong yêu cầu Uỷ ban cải cách Hiến pháp Syria báo cáo tiến độ hoạt động vào cuối tháng 10 này và dựa trên cơ sở đó Washington sẽ quyết định việc áp các biện pháp trừng phạt mới đối với chính quyền Assad.
Washington muốn lật thế cờ tại Syria bằng cơ cấu quyền lực xung đột
Theo The New York Times, Nga nắm giữ cán cân quyền lực ở Syria, cả trên chiến trường và trong các cuộc đàm phán hòa bình cho Syria. Điều đó giúp Assad tái kiểm soát phần lớn lãnh thổ Syria, từ đó nắm thế thượng phong trước phe đối lập.
Vì vậy, không có gì khó hiểu khi Damascus luôn thể hiện thái độ trịch thượng với lực lượng nổi dậy trong các cuộc đàm phán tại Geneva, xem thường Mỹ và đồng minh trong các cơ chế nhằm tái lập hoà bình và kiến tạo giải pháp chính trị cho Syria.
Thực tế khiến Mỹ buộc phải có các biện pháp trừng phạt chế độ Assad - trong đó có cả những biện pháp quân sự. Nay việc cải cách Hiến pháp được xem là trọng tâm của tiến trình cải cách chính trị mà Assad từ chối thì không thể tránh khỏi trừng phạt.
Điều đó cho thấy việc Washington phải trừng phạt Damascus là chẳng đặng đừng và mục đích chỉ là muốn hoà bình sớm lập lại trên đất nước Syria, muốn giúp người dân Syria mở ra trang sử mới cho dân tộc mình.
Tuy nhiên, theo giới phân tích, Mỹ đe doạ áp trừng phạt chế độ Assad trong vấn đề cải cách Hiến pháp chỉ nhẳm lật ngược thế cờ tại Syria, vì đây là nước cờ khả dĩ cuối cùng giúp Washington tránh thất bại hoàn toàn trước Moscow trong ván cờ Syria.
Từ góc nhìn đến hành động của Tổng thống Putin trong ván cờ Syria luôn chuẩn xác
Hẳn dư luận còn nhớ, Mỹ-phương Tây và hầu hết các nhóm đối lập chính cũng như đại diện lực lượng người Kurd đã tẩy chay Hội nghị Đối thoại Quốc gia Syria, một cơ chế đảo bảo cho người Syria tự thống nhất với nhau về tương tai đất nước mình.
Vậy nhưng nay Washington phải sử dụng kết quả Hội nghị Đối thoại Quốc gia Syria để nâng vị thế cho Mỹ trong ván cờ Syria. Điều đó cho thấy Tổng thống Trump đã việt vị quá xa trước Tổng thống Putin trong nước cờ "đối thoại Syria".
Washington phải muối mặt sử dụng công cụ của Moscow là do các nước cờ của Putin ngày càng sắc sảo, dồn Mỹ vào thế bí và chỉ còn cách sử dụng vũ lực, song cũng không hy vọng tạo được đột biến, mà chỉ mang danh "kẻ võ biền".
Tuy nhiên, nếu chậm trễ thì Washington có thể phải "ngửi khói" Moscow khi ván cờ Syria chuyển sang thời hậu chống khủng bố, bởi sau nước cờ tách biệt đối lập-đối lập ôn hoà, Putin đã trói tay Mỹ và đồng minh trong một thế cờ mang tính triệt buộc.
Vì vậy, thà bẽ bàng bám theo đối thủ còn hơn để đối thủ "cắt đuôi" và buộc Assad phải tuân thủ chương trình cải cách Hiến pháp là biện pháp khả dĩ nhất, có thể giúp Mỹ hết phải chịu cảnh phải lấp ló bên cánh gà nhìn Nga đạo diễn ván cờ Syria.
Vậy Washington theo đuổi cải cách Hiến pháp thì nâng tầm cho Mỹ trong ván cờ Syria thế nào? Theo giới phân tích, có thể nhận diện kỳ vọng của Mỹ là xây dựng cơ cấu quyền lực xung đột theo thế chân vạc tại Syria, như với Iraq thời hậu Saddam.
Rõ ràng đây là phương án C của Washington - sau phương án A là dùng vũ lực lật đổ Assad và phương án B là dùng CIA thủ tiêu Assad không thành. Phương án này có thể buộc Assad phải rời quyền lực bằng công cụ pháp lý.
Tổng thống Putin đã tạo ra nhiều thế cờ giúp Tổng thống Assad chiếm thế thượng phong trên cả chính trường lẫn tiến tình chính trị cho Syria
Không phải ngẫu nhiên mà Washington để người Kurd đứng ngoài lề tiến trình chính trị cho Syria. Tại Hội nghị quốc tế Geneva về Syria, trong thành phần phe đối lập Syria luôn thiếu vắng đại diện người Kurd, trong khi người Kurd thuộc phe đối lập.
Có thể thấy Mỹ đã đề phòng trong trường hợp Thổ Nhĩ Kỳ ngăn chặn người Kurd độc lập khỏi Syria, khi đó phe đối lập sẽ tham gia vào bàn cờ chính trị Syria thời hậu chống khủng bố với hai thành phần là người Kurd và các nhóm đối lập còn lại.
Xem Video: Cán cân quân sự tại Syria sau khi Nga rút quân
Trong bối cảnh hiện nay, Mỹ và đồng minh chắc chắn sẽ tác động vào việc soạn thảo Hiến pháp mới cho Syria, để việc phân chia quyền lực phải dựa trên thế chân vạc : đại diện chính quyền Syria, đại diện người Kurd và đại diện các nhóm đối lập còn lại.
Nếu diễn tiến đúng như vậy, khi đó Washington sẽ nắm 2 quân cờ chủ chốt trên bàn cờ chính trị Syria tương lai, trong khi Moscow chỉ nắm được 1 quân cờ. Đây là cách đảo ngược thế cờ tốt nhất với Washington.
Chính vì vậy, Mỹ quyết ép bằng được Tổng thống Assad phải chấp thuận việc cải cách Hiến pháp, Washington kêu gọi đồng minh tham gia đánh hội đồng Nga-Syria, thậm chí tận dụng cả cơ chế LHQ cho mưu đồ chính trị này.
Song theo giới phân tích, mưu kế của Mỹ sẽ không khi Tổng thống Putin yêu cầu tách biệt đối lập-đối lập ôn hoà. Nước cờ hiểm của Putin khiến phe đối lập đã yếu càng yếu hơn khi nhiều thành phần khủng bố núp danh đối lập ôn hoà bị loại ra.
Còn lực lượng người Kurd vốn chỉ mạnh khi có Mỹ đứng bên cạnh, song khi cơ chế đối thoại buộc ngoại bang không được can thiệp vào tình hình Syria thì người Kurd không còn là đối thủ của Damascus nữa.
Với thực tế như vậy thì làm sao một thế chân vạc có thể được xác lập, dù Mỹ có cố gắng để dựng lên trong đời sống chính trị Syria. Rõ ràng, Washington không thể biến kết quả của Hội nghị Đối thoại Quốc gia Syria thành công cụ cho mình.
Bởi cái gì của Putin thì phải trả lại cho Putin!
» Nga thực sự cấp S-400 cho Syria?
» Nga quyết liệt đi nước cờ S-300 để “nắm thóp” Israel ở Syria
