Cách đây không lâu, trong lần công tác tại Bệnh viện Y học cổ truyền Vĩnh Phúc, tôi đã khám một bệnh nhân nam 56 tuổi, thể trạng trung bình, người đậm chắc. Bệnh nhân phàn nàn ngủ nhiều quá. Tôi hỏi, buổi tối anh đi ngủ từ mấy giờ:
Chụp não hỗ trợ chẩn đoán chứng ngủ rũ.
- Thông thường 8 giờ tối tôi đi ngủ và ngủ đến 6 hoặc 7 giờ sáng hôm sau thì dậy.
- Anh ngủ có sâu không, đêm có thức giấc không, khi thức giấc có ngủ lại được ngay không?
- Rất ít khi thức giấc, khi thức giấc thì ngủ lại được ngay, nhưng hay nằm mơ, thỉnh thoảng có những cơn ác mộng. Nhưng vấn đề là mặc dù buổi tối ngủ như vậy nhưng ban ngày tôi rất hay buồn ngủ, có khi đang ngồi chơi cùng bạn bè hoặc đang làm việc gì đó là cơn buồn ngủ ập đến phải lên giường ngủ ngay, có khi không kịp lên giường thì ngủ gục ngay tại ghế, nhưng chỉ ngủ vài phút hoặc vài chục phút là tỉnh. Cơn buồn ngủ đến là không thể cưỡng lại được, mặc dù có lúc giật tóc, bấm vào người nhưng không hết buồn ngủ. Có khi đang đi trên đường cũng buồn ngủ, phải tạt vào lề đường chợp mắt một lát rồi mới đi tiếp được.
- Thông thường một ngày anh bị mấy cơn như vậy?
- Thường 3 - 4 cơn một ngày.
- Những lúc tỉnh thì anh cảm giác người thế nào?
- Tôi thấy hoàn toàn bình thường.
- Tình trạng này của anh kéo dài đã bao lâu rồi?
- Lâu rồi, khoảng 20 hay 30 năm gì đó.
- So với thời kỳ đầu thì hiện nay tình trạng tốt lên hay xấu đi?
- Có vẻ như xấu đi so với thời gian đầu, trước đây ban ngày chỉ buồn ngủ 1 hoặc 2 lần, có ngày không buồn ngủ, nhưng bây giờ ngày nào cũng có 2-3 cơn buồn ngủ.
- Anh đã khám và điều trị ở đâu chưa?
Anh đưa cho tôi một tập hồ sơ của các lần khám bệnh, lần gần đây nhất cách 1 tháng.
- Vậy uống thuốc theo đơn sau các lần khám, anh có thấy cải thiện chút nào không?
- Tất cả các lần khám về tôi uống thuốc đúng theo đơn nhưng chẳng lần nào có tác dụng cả, tình trạng không được cải thiện.
- Anh làm nghề gì?
- Tôi làm ruộng.
- Ngoài việc ngủ nhiều và các cơn buồn ngủ ban ngày, anh còn thấy có vấn đề gì khác về sức khỏe không, chẳng hạn mắt nhìn hoặc tai nghe có gì thay đổi không, chân tay có bị yếu hay tê không?
- Tôi thấy bình thường.
- Anh có hay uống rượu hay hút thuốc lá không?
- Tôi không uống rượu, chỉ thỉnh thoảng có công việc cũng chỉ nhấp một chút thôi, chưa bao giờ uống hết một chén con rượu, tôi không hút thuốc cũng không uống trà.
- Trong gia đình hoặc họ hàng có ai bị tình trạng tương tự như anh không?
- Không thấy ai bị như vậy.
Tôi lật giở tập tài liệu, người bệnh đã đi khám ở khá nhiều cơ sở, địa phương có, trung ương có, tây y có, y học cổ truyền có. Mỗi lần khám đều được làm khá đầy đủ xét nghiệm: công thức máu, sinh hóa máu và nước tiểu, siêu âm bụng, điện tim, siêu âm tim, chụp tim phổi, điện não đồ, lưu huyết não đồ, chụp cột sống cổ. Các xét nghiệm đều trong giới hạn bình thường, kể cả lần xét nghiệm gần đây nhất. Các chẩn đoán thì không có nơi nào giống nơi nào, mà cũng không có chẩn đoán nào giống hoặc gần giống với suy nghĩ của tôi cả.
Để yên tâm, tôi yêu cầu bệnh nhân chụp thêm MRI sọ não. Kết quả chụp MRI sọ của bệnh nhân cũng bình thường, cấu trúc não và các mạch máu não không có gì bất thường. Được rồi, thế là tôi đã có chẩn đoán.
Nhớ lại năm 2014, tôi khám một bệnh nhân (bệnh nhân Trần Đức L.) trong hoàn cảnh tương tự. Anh L. là một người đàn ông trung niên làm nghề lái xe tải, khoảng 1 tháng trước khi đến khám, bệnh nhân này xuất hiện ngủ nhiều, ngủ nhiều tăng dần. Khi người nhà dẫn bệnh nhân vào cho nằm lên giường chưa đầy 1 phút anh ta đã chìm vào giấc ngủ. Khi được gọi và hỏi thì lại tỉnh táo và trả lời bình thường. Khám kỹ không có tổn thương thần kinh khu trú, nhưng khi chụp MRI sọ thì thấy một khối u lớn choán gần hết thùy trán hai bên, ngấm đậm thuốc đối quang từ.
Chẩn đoán của tôi là bệnh nhân bị mắc chứng ngủ rũ (Narcolepsy). Tôi đồ rằng có đến hơn 50% bác sĩ chưa nghe tới chứng bệnh này. Bằng chứng là bệnh nhân đã qua rất nhiều bệnh viện và phòng khám, cả địa phương và trung ương, nhưng chưa thấy bác sĩ nào chẩn đoán bệnh nhân bị chứng ngủ rũ. Tuy nhiên, hiện nay vẫn chưa biết nguyên nhân và chưa có cách điều trị căn bệnh này. Người bệnh chỉ có cách thực hiện theo tư vấn của bác sĩ và thay đổi tích cực lối sống để kiểm soát được các triệu chứng. Ngoài ra, bệnh nhân cần thêm sự trợ giúp từ gia đình, bạn bè, đồng nghiệp, giáo viên để đối phó với căn bệnh gây nhiều phiền toái trong cuộc sống này.
» Cách hạn chế mất ngủ
» Kinh hoàng: Ăn sushi người đàn ông bị nhiễm sán phải cắt bỏ tay
