Mỹ quyết không để Trung Quốc viết lại quy tắc ở biển Đông, vùng biển quan trọng đối với hoạt động giao thương toàn cầu này.
Trợ lý Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Randall Schriver.
Trong báo cáo thường niên mang tên "Phát triển quân sự và an ninh liên quan đến Trung Quốc" công bố hôm 16/8, Lầu Năm Góc cho rằng Trung Quốc dự định cung cấp điện cho các đảo nhân tạo ở biển Đông bằng trạm năng lượng hạt nhân nổi thời gian tới.
Trước đó, tờ South China Morning Post (Hồng Kông, Trung Quốc) vào năm ngoái đưa tin truyền thông Trung Quốc có nhắc đến việc Bắc Kinh có thể xây dựng đến 20 nhà máy hạt nhân nổi để tăng cường phát triển thương mại ở biển Đông. Một số công ty nhà nước Trung Quốc đã lập liên doanh nhằm tăng cường năng lực hạt nhân để phục vụ tham vọng của Bắc Kinh.
Báo cáo trên được công bố giữa lúc quan hệ Mỹ - Trung đang căng thẳng vì nhiều vấn đề. Mới đây nhất, một máy bay của Hải quân Mỹ đã bị lực lượng Trung Quốc yêu cầu rời đi trong lúc bay qua biển Đông.
Phản ứng lại động thái ngang ngược này, theo trang Rappler, trợ lý Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Randall Schriver hôm 16/8 tuyên bố Washington sẽ không để Bắc Kinh viết lại quy tắc ở vùng biển quan trọng đối với hoạt động giao thương toàn cầu này.
"Chúng tôi sẽ không cho phép họ viết lại các quy tắc về đường đi hoặc thay đổi luật pháp quốc tế", ông Schriver cho hay.
Vị trợ lý Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ còn nói thêm: "Chúng tôi sẽ bay, đi thuyền và hoạt động ở nơi mà luật pháp quốc tế cho phép.... Nếu hoạt động của chúng tôi là hợp pháp, chúng tôi sẽ tiếp tục làm như vậy. Tôi nghĩ chúng ta cần nhất quán và người Trung Quốc cần phải hiểu rằng thách thức kiểu đó sẽ không làm chúng tôi thay đổi hành vi"
Cũng theo ông Schriver, Mỹ đang xem xét phát triển năng lực của các đồng minh trong khu vực. Quan chức này còn cam kết "Mỹ sẽ là đồng minh tốt của Philippines nếu Bắc Kinh xâm lược đảo do Philippines kiểm soát ở biển Đông" và "sẽ hỗ trợ Philippines đáp trả phù hợp".
Nhà máy điện hạt nhân của Trung Quốc mang mối nguy hại to lớn
Mô hình trạm năng lượng hạt nhân nổi trên biển do Tập đoàn Hạt nhân Quốc gia Trung Quốc (CNNC) thiết kế.
Liên quan đến vấn đề Trung Quốc xây nhà máy hạt nhân nổi để tăng cường phát triển thương mại ở biển Đông, trước đó nhiều chuyên gia của Việt Nam cũng lên tiếng cảnh báo về nguy cơ tiềm ẩn của dự án này.
Theo TS. Nguyễn Hữu Huân - Nghiên cứu viên chính, Trưởng phòng sinh thái biển, viện hải dương học Nha Trang cho biết: "Trên đất liền, nhà máy điện hạt nhân được trang bị một hệ thống đặc biệt an toàn để ngăn chặn rò rỉ phóng xạ trong trường hợp gặp sự cố mà nhiều khi cũng không tránh khỏi.
Đối với các nhà máy nổi lênh đênh trên biển, có nhiều rủi ro ngoài khả năng dự báo của con người như: bão, sóng thần, va chạm…thì xác suất xảy ra sự cố sẽ cao hơn.
Ngoài ra, việc bảo đảm an toàn cho nhà máy phóng xạ trên biển là rất khó khăn, nhất là trường hợp mất điện. Sự cố FUKUSHIMA cũng do mất điện bơm nước làm mát là ví dụ điển hình.
Và khi sự cố xảy ra, việc khắc phục hiện tượng rò rỉ phóng xạ trên biển là điều vô cùng khó so với trên đất liền vì lúc đó không dễ khoanh vùng và hạn chế lan truyền phóng xạ như trên mặt đất".
Theo ông Huân, đặt nhà máy điện hạt nhân nổi ở Biển Đông sẽ nhiều rủi ro vì đây là khu vực xảy ra nhiều bão, động đất, sóng thần. Bên cạnh đó, Trung Quốc làm các nhà máy điện hạt nhân trên biển cũng không ngoài tham vọng độc chiếm Biển Đông.
Đồng quan điểm trên, PGS.TS Nguyễn Mộng Sinh - nguyên Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu Hạt nhân Đà Lạt cũng nhận định rằng, các lò phản ứng hạt nhận đặt trên phao nổi, tàu phá băng, trên tàu ngầm tiềm ẩn những nguy cơ về ô nhiễm môi trường xung quanh.
’’Dùng nước làm mát thì phải có những biện pháp kỹ thuật để đề phòng việc thất thoát các chất phóng xạ, có thể sinh ra trong quá trình hoạt động của lò phản ứng ra môi trường. Dự án này chắc chắn sẽ tiềm ẩn nhiều nguy cơ ô nhiễm môi trường nếu Trung Quốc không có những kiểm soát chặt chẽ’’, ông Sinh cảnh báo.
Theo vị chuyên gia, nếu Trung Quốc đưa trạm điện hạt nhân ra các khu vực thuộc chủ quyền lãnh thổ của họ thì cơ quan năng lượng quốc tế cũng như các nước xung quanh cần phải giám sát chặt chẽ.
» Nga điều máy bay ném bom chiến lược siêu thanh tập trận sát Mỹ
» Trung Quốc hỗ trợ tinh thần, khẳng định Thổ Nhĩ Kỳ sớm vượt qua khó khăn
