Dường như Mỹ và đồng minh đang bị thôi thức sử dụng bom đạn NATO lần nữa để sắp đặt một ván cờ mới cho Libya thời hậu Gaddafi...
GNA không thể kiểm soát tình hình dù được phương Tây chống lưng, LHQ hậu thuẫn
Mỹ, Anh, Pháp, Ý cảnh báo leo thang căng thẳng tại Libya
Ngày 29/8, Đại sứ các nước Mỹ, Anh, Pháp, Ý tại Libya đã cùng ra một thông cáo chung bày tỏ quan ngại sâu sắc trước tình hình leo thang căng thẳng giữa lực lượng chính phủ và các nhóm vũ trang tại thủ đô Tripoli trong những ngày gần đây.
Trong thông cáo chung, Đại sứ Mỹ và đồng minh nhận định các cuộc xung đột trong thời gian gần đây xảy ra ở cả nội-ngoại ô thủ đô Tripoli có thể khiến tình hình Libya thêm bất ổn, đe dọa cuộc sống người dân nước này.
Đại diện ngoại giao nhà nước của Mỹ tại Libya và các nước đồng minh chính trong NATO cảnh báo tình hình có thể diễn biến ngày một xấu hơn, vì vậy kêu gọi các bên liên quan kiềm chế và hãy bắt đầu đối thoại hòa bình.
Đại sứ của "tứ cường NATO" cũng xác nhận luôn ủng hộ nỗ lực của Đặc phái viên Liên hợp quốc về Libya Ghassan Salame nhằm sớm thiết lập cơ chế đối thoại giữa các phe phái chính trị tại Libya.
Xin nhắc lại, ngày 26/8 vừa qua tại thủ đô Tripoli, đã xảy ra nhiều vụ đụng độ giữa lực lượng Chính phủ Đoàn kết Quốc gia Libya (GNA) với lực lượng nổi dậy chống lại sự kiểm soát của thực thể chính trị này, khiến 38 người chết và bị thương.
Ngày 27/8, Phái bộ LHQ tại Libya (UNSMIL) đã ra tuyên bố kêu gọi ngừng bắn ngay lập tức tại thủ đô Tripoli, vì cho rằng các vụ xả súng và bắn pháo bừa bãi sẽ gây nguy hại đến cuộc sống của người dân.
UNSMIL cũng nhấn mạnh rằng các mục đích chính trị không thể được theo đuổi bằng vũ lực, đồng thời cảnh báo "sự gia tăng các nhóm vũ trang cũng như hành động và phát ngôn thù địch có nguy cơ gây ra một cuộc đối đầu quân sự lớn hơn".
Cùng ngày Bộ trưởng Nội vụ của GNA Abdulsalam Ashour cho biết các bên đã đạt được một thỏa thuận ngừng bắn tại thủ đô Tripoli, sau khi Hội đồng An ninh Tripoli giành lại các cứ điểm của lực lượng dân quân trong thành phố này.
Tuy nhiên, đến ngày 29/8, giao tranh lại bùng nổ dữ dội sau khi thoả thuận ngừng bắn giữa GNA và các nhóm vũ trang bị đổ vỡ. Nguồn tin của GNA xác nhận giao tranh đang diễn ra tại các khu vực ngoại ô phía nam thủ đô Tripoli.
Được biết liên quân giữa Bộ Quốc phòng và Bộ Nội vụ của GNA đã mở cuộc tấn công nhằm vào lực lượng nổi dậy tìm cách mở rộng khu vực chiếm giữ con đường dẫn đến sân bay quốc tế của Tripoli, vốn gần như bị phong toả kể từ năm 2014.
Theo các nhân viên cứu trợ, hàng trăm người di cư đã bị mắc kẹt tại các trung tâm tạm giữ của GNA sau khi lính gác chạy trốn khỏi xung đột. Ước tính khoảng 400 người đã bị bỏ rơi mà không có lương thực tại trung tạm giữ Ain Zara của GNA.
Cuộc sống của người dân Tripoli bị đe doạ nhưng GNA bất lực
Như vậy là Libya vẫn chìm trong bạo lực, nhất là tại khu vực kiểm soát của Chính phủ Đoàn kết Quốc gia Libya do Mỹ-phương Tây nặn ra và được LHQ hậu thuẫn, nhưng không được Toà án Tối cao Libya công nhận.
NATO sẽ ném bom Libya một lần nữa?
Hiện nay ở Libya này tồn tại hai chính quyền với các lực lượng vũ trang riêng. GNA hoạt động tại thủ đô Tripoli do Thủ tướng Fayez Serraj lãnh đạo và một chính quyền tại miền Đông được Quân đội Quốc gia (LNA) của tướng Khalifa Haftar hậu thuẫn.
Chính quyền tại miền Đông Libya được thành lập bởi Nghị viện Libya đóng tại thành phố cảng Tobruk - thực thể chính trị đại diện căn bản của Libya, do người dân Libya bầu chọn qua cuộc tổng tuyển cử năm 2014 và được quốc tế công nhận.
Còn lực lượng Quân đội Quốc gia của tướng Haftar đang là lực lượng quân sự có tiềm lực mạnh nhất, kiểm soát miền đông lãnh thổ Libya và trấn giữ các huyết mạch kinh tế của Libya là các giếng dầu và các cảng xuất khẩu dầu thô của nước này.
Trong khi đó, dù được phương Tây chống lưng và LHQ hậu thuẫn, nhưng Chính phủ Đoàn kết Quốc gia Libya đóng tại Tripoli lại rất kém về khả năng - yếu về tiếm lực, nên không thực hiện được chức năng của một thực thể chính trị đại diện.
Các dịch vụ công tại vùng lãnh thổ do GNA kiểm soát rất tệ, nhất là về điện và nước sinh hoạt, khiến người dân sống tại Tripoli mà như "sống trên hoang đảo". Vì thế GNA không được người dân Libya tin tưởng và tín nhiệm.
Đặc biệt, cho đến nay Chính phủ Đoàn kết Quốc gia Libya vẫn chưa thể thành lập được lực lượng quân đội riêng, mà vẫn phải dựa vào các nhóm dân quân để bảo vệ cơ quan chính quyền và thủ đô Trippli.
Trong khi đó, theo Thoả thuận giữa các phe phái tại Libya thì tháng 12/2018 sẽ diễn ra cuộc tổng tuyển cử và với tình hình thực tế thì GNA có nguy cơ đối diện với thất bại, đồng nghĩa Mỹ-phương Tây sẽ trống chân tại Libya sau 7 năm lật đổ Gaddafi.
NATO sẽ lại ném bom Libya một lần nữa vì bất lực với tình hình chính trị tại quốc gia này
Đây là điều hết sức nguy hại với Washington và các đồng minh, vì vậy để không mất vị thế của mình, Mỹ-phương Tây dường như phải tính đến việc sắp xếp bàn cờ chính trị mới tại Libya thời hậu Gaddafi bằng vũ lực.
Xung đột giữa GNA với lực lượng nổi dậy xảy ra được xem là cơ hội cho NATO ném bom Libya một lần nữa, nhất là khi GNA chưa có quân đội để vãn hồi trật tự, còn LHQ thì cảnh báo nguy cơ xảy ra xung đột quân sự lớn tại Libya.
Mỹ-phương Tây quyết không để Nga làm bẽ mặt tại Libya
Hẳn dư luận còn nhớ, ngày 8/8 vừa qua, Quân đội Libya đã kêu gọi Nga đóng vai nên trò chính thức trong giải quyết khủng hoảng tại quốc gia này và khẳng định Tổng thống Putin là nhân tố quyết định cho việc sắp xếp ván cờ chính trị mới tại Libya .
“Vấn đề khủng hoảng của Libya cần có sự tham gia của Nga và cá nhân Tổng thống Putin, đặc biệt là cần loại bỏ những nhân tố bên ngoài... Ngoại giao Nga nên đóng vai trò quan trọng trong vấn đề này”, Sputnik dẫn lời phát ngôn viên GNA Mismari.
Lực lượng Quân đội Quốc gia Libya vốn có liên hệ chặt chẽ với Nga, Tổng Tư lệnh Khalifa Haftar đã thăm Moscow và duy trì đối thoại với quan chức Nga. Tuy nhiên, đây là lần đầu tiên GNA chính thức kêu gọi Nga can thiệp vào nước này.
Giới phân tích cho rằng có nhiều lý do khiến Quân đội Quốc gia Libya của Tổng tư lệnh Haftar và lực lượng chính trị kiểm soát miền Đông Libya tin tưởng vào Moscow và cá nhân Tổng thống Putin, song có thể tựu trung ở 3 lý do chính.
Thứ nhất, tính nhân đạo trong chiến lược của Nga khi can thiệp vào nội tình một đất nước và sự tuân thủ luật pháp quốc tế cũng như luật pháp của quốc gia sở tại, còn Mỹ và đồng minh thì ngược lại. Điều đó thể hiện rõ nhất qua cuộc chiến Syria.
Ván cờ Libya thời hậu không thể được sắp đặt nếu thiếu yếu tố Nga và nhân tố Putin?
Thứ hai, Nga xác định chỉ có một mục đích trong cuộc chiến chống khủng bố là tiêu diệt những kẻ khát máu, nếu chúng không buông súng, trong khi Mỹ và các đồng minh lại tấn công khủng bố với mục đích khác, sử dụng khủng bố như lá bài chính trị.
Thứ ba, sự giúp đỡ của Nga thể hiện sự vô tư nên thực thể được giúp đỡ có thể yên tâm xây dựng tương lai, trong khi sự giúp đỡ của Mỹ-phương Tây luôn gắn liền với mưu đồ, nên khi lệch pha Mỹ là đồng minh-đối tác đối mặt ngay hậu hoạ.
Khi GNA kêu gọi Nga-Putin can thiệp vào Libya, cho thấy lực lượng chính trị được người dân Libya uỷ thác quyền lực - nhưng bị phương Tây tước bỏ - đã nhìn nhận chỉ Moscow và Putin mới có thể giúp mang lại hoà bình, ổn định cho Libya.
Chỉ có điều lời kêu gọi của GNA đã làm bẽ mặt Washington và đồng minh - vốn đã đạo diễn việc lật đổ Tổng thống Gaddafi và sắp đặt bàn cờ chính trị cho Libya thời hậu Gaddafi nhưng đến nay vẫn chưa đi được bất cứ nước cờ nào hoàn chỉnh.
Đối mặt với thực tế bẽ bàng như vậy, rõ ràng Washington và đồng minh khó có thể chịu đựng nổi. Phải chăng đó chính là sự thôi thúc Mỹ và đồng minh một lần nữa sử dụng bom đạn NATO để sắp xếp một ván cờ mới cho Libya thời hậu Gaddafi?
» Nga cảnh báo Mỹ về âm mưu tấn công ’bất hợp pháp’ đối với Syria
» Quân đội Syria bắn rơi 3 máy bay ở Hama
