NATO muốn hộ tống tàu thuyền Ukraine lưu thông qua eo biển Kerch là không dễ, bởi ngay đoàn hộ tống cũng phải bị kiểm tra...
Cầu Kerch là nỗi uất nghẹn với Kiev-phương Tây
Ukraine kêu gọi NATO giúp phá phong toả của Nga trên Biển Azov-Biển Đen
Kyiv Post đưa tin, ngày 15/8, Phó chủ nhiệm Uỷ ban phụ trách các vùng lãnh thổ bị chiếm đóng của Ukraine, George Tuka, cho biết Kiev sẽ đề nghị HĐBA LHQ hoặc NATO giúp hộ tống tàu thuyền nước này trên biển Azov.
Nguyên nhân Kiev đưa ra lời đề nghị là do Moscow được cho là đã phong tỏa con đường tiếp cận biển Azov với mục đích đảm bảo an toàn cho cây cầu nối bán đảo Crimea với khu vực Bắc Caucasus trên lục địa Nga.
Theo Bộ Cơ sở hạ tầng Ukraine, từ ngày 29/4 đến 9/7, Nga đã giữ tổng cộng 93 tàu thuyền đi-đến Ukraine qua eo biển Kerch - nối Biển Đen với Biển Azov - để kiểm tra mà không có lý do đặc biệt nào. Điều này gây thiệt hại cho các chủ tàu.
Biển Azov là biển nông nhất thế giới. Ukraine khai thác khu vực sâu nhất của biển Azov tại các cảng Berdyansk và Mariupol, nơi độ sâu từ 8 đến 10 mét, có thể đón các tàu chở hàng trọng tải trung bình.
Sau khi tiến hành xây dựng cầu Crimea vào tháng 4/2015, Nga buộc Ukraine phải dùng tàu vận tải hàng hóa cỡ nhỏ khi đi qua eo biển Kerch, sau đó chuyển tải trọng sang các tàu lớn hơn ở Biển Đen.
Điều đó đã khiến lượng trung chuyển hàng hóa tại cảng Mariupol ở Donetsk giảm tới 14%, giảm từ hơn 8,9 triệu tấn hàng hóa trong năm 2015 xuống chỉ còn 6,5 triệu tấn trong năm 2017
Tại cảng Berdyansk ở Zaporizhzhia Oblast tình hình còn tồi tệ hơn, khi lượng trung chuyển tải hàng hóa tại cảng này đã giảm tới 30%, từ 4,5 triệu tấn hàng hóa trong năm 2015 xuống 2,4 triệu tấn trong năm 2017.
Chuyên gia của tổ chức giám sát các hành động của Nga và Ukraina tại Crimea và Biển Đen, Klymenko, cho biết Nga cố tình thiết kết cầu Kerch có chiều cao thông thuyền thấp nhằm ngăn tàu lớn ra vào biển Azov qua eo biển Kerch.
“Bắt đầu từ cuối tháng 4/2018. Lúc đầu, họ cho biết các tàu chở hàng của Ukraine đi-đến các cảng Ukraine phải dừng lại để kiềm tra vì mối đe dọa khủng bố. Sau này họ nói rằng họ đang truy bắt những người Ukraine lên kế hoạch thổi bay cầu Kerch”.
Do đó, các chuyến tàu đầu tiên bị dừng lại chỉ trong tối đa hai giờ đồng hồ, nhưng sau khi cầu Kerch được khánh thành thì Nga bắt tàu thuyền dừng lại và kiểm tra trong thời gian dài hơn, gây thiệt hại rất lớn cho kinh tế Ukraine.
Để phá sự "phong toả" của Nga, theo Phó chủ nhiệm Uỷ ban phụ trách các vùng lãnh thổ bị chiếm đóng của Ukraine, George Tuka, về mặt lý thuyết thì chính quyền Ukraine có hai lựa chọn:
Một là nộp đơn khiếu nại lên Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc đề nghị hỗ trợ đoàn hộ tống, và hai là đề nghị NATO triển khai các lực lượng hộ tống tàu thuyền của Ukraine lưu thông qua eo biển Kerch.
Thiệt hại của Ukraine tăng lên từng giờ khi Nga kiểm soát biển Azov
Chưa biết vấn để sẽ tiến triển ra sao, không biết HĐBA và NATO có thể giúp gì cho Kiev được không, nhưng rõ ràng từ khi cầu Kerch được xây dựng và khánh thành thì thiệt hại về kinh tế của Ukraine tăng lên từng giờ.
Kiev và phương Tây phải trả giá cho những hành xử không chuẩn xác
Hồi tháng 7, Bộ trưởng Cơ sở hạ tầng Ukraine Volodymyr Omelyan đã kêu gọi các nước Phương Tây áp đặt các lệnh trừng phạt mới nhằm vào cảng biển của Nga trên Biển Đen để đáp trả việc Moscow phong tỏa khu vực này.
Tuy nhiên, đến nay chưa có phản hồi từ phía "những người anh em xa", song theo giới phân tích, lời kêu gọi của Kiev khó có thể được đáp ứng, bởi chính họ và "những người anh em xa" đã buộc Moscow phải làm như vậy và có thể làm như vậy.
Thứ nhất, về phía Kiev. Ngay sau khi cầu Kerch được khánh thành, Kiev đã tổ chức một sự kiện dành riêng cho tộc người Tatar-Crimea và tại sự kiện, Tổng thống Poroshenko úy lạo tinh thần cho tộc người này về việc "giải phóng" Crimea.
Với thực tế như vậy - việc Kiev tổ chức sự kiện cho người Tatar-Crimea, gieo hy vọng cho tộc người này về khả năng khôi phục chủ quyền của Ukraine với Crimea -sẽ tạo ra hiệu ứng rất bất lợi cho Nga.
Nó giống như một sự tiếp sức cho những thành phần chống lại việc Nga tái sát nhập Crimea, trong đó có cộng đồng người Tatar tại Crimea, từ đó gây bất ổn cho bán đảo chiến lược này, trong đó có an ninh của cây cầu Kerch.
Điều này buộc Moscow phải cho lực lượng tuần duyên kiểm soát gắt gao eo biển Kerch, biển Azov và cả Biển Đen, vì vậy việc tất cả tàu thuyền của Ukraine bị dừng lại kiểm soát là hợp lý và cần thiết.
Mặt khác, Moscow có sở pháp lý để có thể hành động như vậy, như lời ông Oleh Slobodyan, phát ngôn viên của Bộ đội Biên phòng Ukraine : "Nga không vi phạm bất kỳ luật lệ nào, dù biển Azov là vùng biển quốc gia chung của chúng tôi".
Bởi lẽ, năm 2003 Tổng thống Ukraina Leonid Kuchma và Tổng thống Nga Vladimir Putin đã ký thỏa thuận giữa Ukraine và Nga về hợp tác, sử dụng chung biển Azov và eo biển Kerch. Thỏa thuận được phê chuẩn vào năm 2004 và vẫn còn hiệu lực.
Ông Poroshenko đã thấy minh dại?
Thỏa thuận giữa Moscow và Kiev về biển Azov cũng xác định vùng biển là vùng lãnh hải chung của Ukraine và Nga, cho phép Nga vận chuyển hàng hoá và có những hoạt động quân sự ở bất cứ khu vực nào trên biển Azov.
Vì vậy, “Nga đã có thể gạt bỏ tất cả các đề nghị của Ukraine, ngăn chặn tàu thuyền của chúng tôi để kiểm soát, mặc dù chúng tôi chính thức có biên giới trên biển Azov", chuyên gia Klymenko cho biết.
Thứ hai, về phía những người anh em xa của Kiev. Ngay trong ngày khánh thành cầu Kerch, báo Washington Examiner của Mỹ đã có bài viết kích động phá huỷ cầu Kerch, khi cho rằng Ukraine có đủ khả năng thổi bay cầu Kerch.
Dù chỉ là một bài viết mang tính dư luận, nhưng rõ ràng nó hoàn toàn có thể là sự kích động cho những thành phần cực đoan thực hiện phá huỷ cầu Kerch. Moscow đã quết định truy tố nhà báoTom Rogan - tác giả bài báo nói trên.
Tuy nhiên, đáng nói là cả trước và sau khi Moscow có hành động với "kẻ kích động phá cầu Kerch", Kiev và "những người anh em xa" không hề có phản ứng với sự việc này, trong khi kích động phá cầu Kerch có thể được xem là kích động khủng bố.
Dù dưới bất cứ góc độ nào thì sự im lặng của Kiev và phương Tây trước sự kích động phá cầu Kerch, dù không hẳn được xem là đồng loã khủng bố, nhưng có thể được xem là Kiev và phương Tây không quan tâm tới an ninh cho cầu Kerch.
Điều này buộc Moscow phải cho kiểm soát gắt gao hơn eo biển Kerch và không thể phối hợp với bất kỳ lực lượng nào khác. Dù việc xây cầu Kerch còn gây nhiều tranh cãi, nhưng khi đã đưa vào sử dụng thì an ninh cho cây cầu luôn phải được đảm bảo.
Vì vậy, việc LHQ hay NATO cho đoàn hộ tống tàu thuyền Ukraine lưu thông qua eo biển Kerch, trên biển Kiev và Biển Đen là không dễ thực hiện được. Bởi lẽ ngay chính doàn hộ tống cũng phải bị kiểm tra, giám sát.
Rõ ràng, vì thất vọng với việc mất Crimea và uất nghẹn với việc cầu Kerch được xây dựng và khánh thành, Kiev và "những người anh em xa" đã có những hành xử không chuẩn, cho nên lúc này phải chịu bó tay trước những hành động của Moscow.
Để thực hiện được ý nguyện, có lẽ Kiev và "những người anh em xa" chỉ còn cách "xin phép" Moscow cho tham gia vào việc bảo đảm an ninh cho cầu Kerch - cây cầu mà việc xây dựng và khánh thành bị họ lên án - và như vậy thì còn gì đắng hơn nữa!
» Trung Quốc qua Mỹ đàm phán thương mại vào cuối tháng này
» Truyền thông Mỹ: Lý do 5 quốc gia không thể bị xâm chiếm
