Washington trả giá rất đắt cho nước cờ đầu tiên nhằm phá hoại Moscow tại Nam Caucasus và nếu không xử lý khéo hậu quả thì nguy cơ Mỹ có thể...
Moscow đã định hướng Cuộc cách mạng Nhung, làm phá sản nước cờ của Washington
Cuộc cách mạng quyền lực ở Armenia diễn ra và kết thúc hoàn toàn nằm ngoài kịch bản của Washington vì bị Moscow tác động, đã khiến cho Mỹ "thiệt đơn hại kép" ngay lần đầu tiên xuất chiêu tại Nam Caucasus kế từ khi kết thúc Chiến tranh Lạnh.
Tuy nhiên, hậu quả của việc phá sản mưu kế "ve sầu thoát xác" còn khiến cho Mỹ rơi vào cảnh "tiến thoái lưỡng nan" với ván cờ chính trị Armenia, khi chính phủ mới tại nước này thuộc về "lực lượng thân Mỹ nhưng đã ngả theo Nga".
Thực tế khiến Washington không thể có được phản ứng chuẩn xác với chính sách và chương trình hành động của tân chính phủ Armenia - phản đối thì nguy hiểm, mà ủng hộ thì còn nguy hiểm hơn.
Tân Thủ tướng Armenia Nikol Pashinyan quyết đẩy mạnh cuộc chiến chống tham nhũng
Điều đó thể hiện rõ nhất qua cuộc chiến chống tham nhũng mà chính phủ của tân Thủ tướng Nikol Pashinyan phát động và thúc đẩy, nhắm vào các quan chức của chính quyền cựu Tổng thống Serzh Sargsyan.
Washington muốn định hướng cuộc chiến chống tham nhũng tại Armenia
Ngày 7/7 vừa qua, khi trả lời phỏng vấn Đài tiếng nói Hoa Kỳ phát tiếng Armenia, Đại sứ Mỹ tại Armenia Richard Mills cho rằng thông điệp của chính quyền Yerevan về cuộc chiến chống tham nhũng là rất mạnh mẽ và rất hiệu quả.
Khi được hỏi làm thế nào đánh giá được hiệu quả của chính phủ Armenia trong cuộc chiến chống tham nhũng, nhà ngoại giao Mỹ cho rằng, trước tiên và quan trọng nhất là đánh giá của người dân Armenia đối vói chính phủ trong cuộc chiến này.
Tuy nhiên, vị đại diện ngoại giao nước Mỹ tại Armenia cho biết quan điểm của Washington là chính quyền mới tại Yerevan phải có một cách làm mới về chống tham nhũng và Mỹ sẽ giúp Armenia thực hiện điều này, theo News.am.
"Dù chính phủ Armenia đã cho thấy quyết tâm, song quan trọng hơn là một cái nhìn mới về tham nhũng, trong đó tăng cường các định chế và các đạo luật mới đảm bảo công bằng xã hội, từ đó đẩy lùi tham nhũng một cách hệ thống", ông Mills cho biết.
Đại sứ Mỹ tại Armenia đã cho biết thêm rằng Cơ quan Phát triển Quốc tế của Mỹ (USAID) và một số chương trình khác của Mỹ đang thảo luận về cách thức có thể giúp Armenia nhiều hơn trong cuộc chiến chống tham nhũng.
Theo ông Richard Mills thì Cơ quan Phát triển Quốc tế của Mỹ đang tìm cách có thể kết nối, nhẳm trao đổi tích cực với tân chính phủ Armenia về việc Washington hỗ trợ Yerevan loại trừ vĩnh viễn nạn tham nhũng.
Điều đó cho thấy chính quyền Mỹ rất quan tâm đến vấn nạn tham nhũng tại Armenia và rất nhiệt tình trong việc tìm phương cách hỗ trợ hiệu quả nhất cho chính phủ Armenia trong cuộc chiến chống tham nhũng.
Phải chăng Washington không chấp nhận "mất cả chì lẫn chài" sau khi chủ động kích hoạt Cuộc Cách mạng Nhung nhưng lại sơ sẩy để Moscow định hướng cuộc cách mạng quyền lực ấy rồi "cướp công" Washington?
Cuộc cách mạng quyền lực đã không diễn ra theo tính toán của Washington
Bởi việc Mỹ hỗ trợ chính phủ mới tại Armenia chống tham nhũng có thể được hiểu là nhằm "thanh tẩy yếu tố Nga" khỏi đời sống chính trị và đời sống xã hội Armenia, từ đó đảm bảo có thể tiếp tục nước cờ hiểm chống Nga tại sân sau chiến lược.
Tuy nhiên, theo giới phân tích, Washington muốn định hướng cuộc chiến chống tham nhũng tại Armenia là cứu chính mình, nhằm không để mất hoàn toàn cơ hội cắm rễ tại Nam Caucasus trong tương lai. Tại sao nhận định như vậy?
Giúp Yerevan chống tham nhũng, Washington muốn tránh bị lộ tẩy
Có thể thấy thất bại của mưu kế "ve sầu thoát xác" trong việc cơ cấu lại quyền lực tại Armenia đã khiến cho Washington đối mặt với hiểm hoạ "gậy ông đập lưng ông", nếu không xử lý kín kẽ tác động trái chiều của nước cờ này thời hậu Cách mạng Nhung.
Vì vậy, dù phải chịu ê chề trước Moscow, song Washington chưa thể tính chuyện phục hận, mà phải nhanh chóng xử lý hậu hoạ của nước cờ sai khiến mưu kế bị phá sản. Đau đớn thay đó lại chính là vấn đề tham nhũng của "chính quyền thân Nga".
Sau khi có những chuyển động lệch pha với Moscow, đảng Cộng hoà Armenia và chính quyền cựu Tổng thống Sargsyan đã phải nhận lãnh hậu quả là bị Nga giảm tầm quan hệ, và nhất là bị cắt viện trợ.
Trước bối cảnh đó, chính quyền Yerevan vốn "thân Nga" đã "ngả theo Mỹ" và nhanh chóng được viện trợ tài chính. Washington tỏ ra hào phóng với đồng minh của Nga tại Nam Caucasus hơn Moscow rất nhiều.
Bởi không chỉ hỗ trợ phục vụ phát triển, Washington còn hỗ trợ trực tiếp cho chính quyền Yerevan chi tiêu. Mục đích của Washington là nhanh chóng đẩy Yerevan xa Nga và gần Mỹ.
Hẳn dư luận còn nhớ, lần gần đây nhất là ngày 30/3, một phái đoàn các nhà lập pháp Mỹ - chủ yếu là ủng hộ Armenia tại Quốc hội Mỹ do Nghị sĩ Brad Sherman dẫn đầu - đã đến thăm khu vực Nagorno-Karabakh và ngay lập tức đã có hành động.
Sau khi vội vã trở vể Washington, 37 Nghị sĩ đã kêu gọi giúp đỡ Armenia khoảng 60 triệu USD và gửi riêng 10 triệu USD cho chính quyền Armenia, để Yerevan tạo điều kiện cho Mỹ được cử quan chức đến giám sát ngừng bắn tại Nagorno-Karabakh.
Có thể thấy Washington rất hiểm khi thực hiện việc "gửi tiền riêng" cho chính quyền Yerevan. Bởi nó vừa giúp Washington nắm được chính quyền này, vừa đảm bảo khả năng "thay ngựa giữa dòng" tốt nhất, nếu kế "ve sầu thoát xác" thành công.
Tiếc là việc lớn không thành, còn người "thân Mỹ" thì "đã ngả theo Nga" và sau khi nắm quyền thì ngay lập tức thực hiện cuộc chiến chống tham nhũng, điều này khiến cho Washington "đứng ngồi không yên".
Ngày 16/6, Trung tướng Manvel Grigoryan, Nghị sĩ của đảng Cộng hoà bị bắt. Ông Grigoryan được coi là người bạn tin cậy của Tổng thống Serzh Sargsyan và từng giữ chức vụ Thứ trưởng Bộ Quốc phòng.
Ngày 25/6 vợ, con trai của ông Grigoryan là bà Nazik và Karen Grigoryan đã bị buộc tội tham ô tài sản. Cùng ngày, Thiếu tướng Vachagan Kazaryan, Phó Giám đốc Cơ quan Cảnh vệ, trợ thủ đáng tin cậy của cựu Tổng thống Sargsyan cũng bị bắt.
Đến ngày 7/7, Cơ quan Điều tra Đặc biệt của Armenia đã ra quyết định truy tố các bị cáo Lyova Sargsyan - em trai cựu Tổng thống Serzh Sargsyan - và con gái Ani Sargsyan cùng con trai Narek Sargsyan, vì liên quan tham nhũng, theo News.am.
Cả cựu Thủ tướng Karen Karapetyan và cựu Bộ trưởng Tài chính Vardan Aramyan - những đồng minh thân cận của cựu Tổng thống Serzh Sargsyan - cũng bị Cơ quan An ninh Quốc gia Armenia (SNB) điều tra về tham nhũng.
Vì "trót nhúng chàm" nên Washington rất lo lắng về số phận những "đồng minh ngã ngựa" của mình. Lo đến mức Ngoại trưởng Mỹ chỉ gặp Tổng thống Armenia chứ không dám gặp Thủ tướng nước này, khi chưa định hướng được Yerevan.
Không phải ngẫu nhiên mà Washington muốn chính phủ mới tại Armenia có cái nhìn mới và ban hành luật lệ mới trước khi đẩy mạnh cuộc chiến chống tham nhũng, mà thực ra là muốn đẩy cuộc chiến này theo một hướng khác, bởi tránh bị lộ tẩy mà thôi.
Rõ ràng, Washington đã trả giá rất đắt cho nước cờ đầu tiên nhằm phá hoại Moscow tại sân sau chiến lược của Nga, và nếu không xử lý khéo hậu quả thì nguy cơ Mỹ có thể trắng tay tại Nam Caucasus sau cú ra đòn bất thành này.
» Thái Lan sắp tiếp nhận tàu chiến hiện đại của Hàn Quốc
» Syria giải phóng hoàn toàn Quneitra, Daraa, tiến sát cao nguyên Golan
