Trong dự thảo Luật Giáo dục sửa đổi mà Bộ GD-ĐT đang soạn thảo để trình Chính phủ, điều đáng được quan tâm nhất đó chính là việc nâng lương cho giáo viên ngang với lương bác sĩ, kỹ sư cao cấp và được xếp cao nhất trong hệ thống thang bậc lương.
Tăng lương giáo viên cần chú trọng đến yếu tố nhân tài và các giáo viên trẻ - Ảnh: Lương Nguyệt Anh
Trong Luật Giáo dục năm 2005, sửa đổi năm 2009, quy định về chế độ tiền lương của giáo viên đã nêu rõ: “Lương của nhà giáo được xếp cao nhất trong hệ thống thang bậc lương hành chính sự nghiệp. Nhà giáo được hưởng phụ cấp ưu đãi theo nghề, phụ cấp thâm niên và các phụ cấp khác theo quy định của Chính phủ”.
Tuy nhiên, trên thực tế, tiền lương của giáo viên vẫn khá thấp, chưa khuyến khích và thu hút được người tài làm việc trong ngành giáo dục, nhất là ở bậc mầm non, phổ thông. Trong văn bản Bộ GD-ĐT gửi Bộ Nội vụ và Bộ LĐTB-XH về tổng hợp quỹ tiền lương của ngành tính đến ngày 31.12.2016, tổng thu nhập bình quân của giáo viên tại các cơ sở giáo dục do ngân sách nhà nước bảo đảm từ 3-10 triệu đồng/người/tháng. Trong đó, mức thu nhập thấp tập trung nhiều vào số giáo viên trẻ mới ra trường vì thâm niên công tác chưa cao.
Theo quy định về chế độ tiền lương hiện tại, mỗi nhà giáo đi từ bậc lương thấp nhất đến bậc cao nhất trong ngạch lương của mình là 24 năm đối với giáo viên mầm non và giáo viên tiểu học, 30 năm đối với giáo viên THCS, 27 năm đối với giáo viên THPT. Lương giáo viên mầm non và tiểu học từ bậc 1 là 1,86 đến bậc 12 là 4,06, với mức lương cơ bản hiện tại thì trong 24 năm công tác không tăng đáng kể, chỉ khoảng 2.860.000 đồng.
Các giáo viên trẻ, mới ra trường chính là đối tượng thiệt thòi nhiều nhất, dù làm rất nhiều công việc, tham gia nhiều phong trào, nhiệt tình năng nổ, đi đầu trong đổi mới phương pháp, ứng dụng công nghệ thông tin,…nhưng mức lương lại “bèo bọt” - Ảnh: Lương Nguyệt Anh
Chia sẻ với phóng viên trước đó, ông Trần Kim Tự - Phó Vụ trưởng Vụ tổ chức cán bộ (Bộ GD-ĐT) cho rằng, hy vọng lộ trình đến năm 2020, giáo viên có thể yên tâm về vấn đề tiền lương. "Bộ GD-ĐT đang cố gắng cải cách, ưu tiên đối với các giáo viên từ đây đến năm 2020 đời sống công chức, viên chức vào mức khá trong xã hội. Tuy nhiên, bên cạnh câu chuyện cải cách về chính sách tiền lương cũng cần nói rõ hơn, một mặt nhằm góp phần tạo động lực xây dựng đội ngũ nhà giáo có chất lượng đảm bảo được vai trò là yếu tố quyết định nâng cao chất lượng giáo dục; mặt khác, đây cũng là yêu cầu của xã hội về trách nhiệm của mỗi nhà giáo phải có tay nghề vững, tính sư phạm cao và thực sự yêu nghề để đưa ra xã hội những "sản phẩm" là những công dân hữu ích." - ông Tự khẳng định.
Cũng đưa ra ý kiến của mình, TS Nguyễn Văn Vịnh - nguyên Phó viện trưởng viện nghiên cứu xã hội phát triển cho rằng vấn đề bức thiết nhất để thu hút sinh viên sư phạm, để cho các giáo viên chuyên tâm trong công việc của mình thì vấn đề nâng lương cần được giải quyết thỏa đáng. Việc nâng bậc lương năm nào cũng được bàn tới. Tuy nhiên, vấn đề nâng bậc lương này Bộ GD-ĐT lại đang dựa vào thâm niên công tác, chưa chú trọng vào kết quả công việc. Nếu Bộ GD-ĐT có thay đổi chính sách thì bất cập này cần được giải quyết thỏa đáng chứ không thể nâng lương giáo viên dựa vào thâm niên công tác được vì có những giáo viên giảng dạy lâu năm nhưng kiến thức không phổ cập, các trường sẽ khó thu hút người tài về dạy dỗ học sinh.
Trong khi đó, GS Đào Trọng Thi - nguyên Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, Giáo dục, Thanh niên, Thiếu niên và Nhi đồng của Quốc hội thì cho rằng ông hoàn toàn ủng hộ việc nâng lương giáo viên nhưng cần nghiên cứu thật kỹ trước khi nâng bậc lương. "Tôi ủng hộ việc cần cải cách tiền lương cho giáo viên, vì nâng lương giáo viên thì người được hưởng lợi là toàn xã hội chứ không phải chỉ có giáo viên. Trên thực tế, nếu giáo viên có nguồn thu nhập đủ sống sẽ không phát sinh tình trạng dạy thêm, học thêm, giáo viên tận tâm cống hiến cho công việc. Tuy nhiên, cần phải có một đề án nghiên cứu tỉ mỉ từ nhiều phía, nhiều góc cạnh thì mới thuyết phục được việc nâng lương giáo viên từ việc kinh nghiệm, công tác, mức độ công việc cho tới bằng cấp hay chính việc ủng hộ của chính học sinh".
Dự kiến lương giáo viên được xếp cao nhất trong hệ thống thang bậc lương khiến nhiều người hy vọng về sự đổi mới giáo dục trong thời gian sớm nhất - Ảnh: Lương Nguyệt Anh
Hiện nay, theo quy định của Bộ GD-ĐT, tiền lương của giáo viên định kỳ cứ 3 năm tăng lương một lần. Bộ GD-ĐT lâu này vẫn chi trả tiền lương và các chế độ đãi ngộ chưa đáp ứng với mức độ phức tạp của công việc. Ví dụ giáo viên mầm non, giáo viên tiểu học ở cùng một hạng có chung một bảng lương, trong khi đó mức lương cơ sở còn thấp hơn cả so với lương tối thiếu.
Chia sẻ về chính vấn đề nâng lương cho các giáo viên đồng thời cũng chính là vấn đề được xã hội quan tâm nhất, việc tăng lương giáo viên ngoài sự thu hút nhân tài còn là bước tiến để ngành sư phạm nâng chất lượng đào tạo, thu hút sinh viên nhiều hơn nữa. Và trong chia sẻ mới đây, Bộ trưởng Bộ GD-ĐT Phùng Xuân Nhạ đã khẳng định: "Bộ đang sửa đổi Luật giáo dục đảm bảo tính đặc thù của ngành, thang bảng lương sẽ đi kèm với trách nhiệm đội ngũ. Khi mà yêu cầu nhà giáo phải cao hơn về chuẩn kiến thức, kỹ năng, đáp ứng yêu cầu đổi mới ngành giáo dục căn bản, toàn diện thì chế độ cũng phải phù hợp. Còn nếu chỉ yêu cầu giáo viên phải nâng cao chất lượng mà chế độ vẫn như cũ thì không được.
Hiện nay, Bộ GD-ĐT đã phối hợp với Bộ Nội vụ, các Bộ khác để xây dựng, thống nhất cơ chế chính sách như vậy. Đến nay, qua làm việc sơ bộ, các Bộ trưởng khác cơ bản cũng thống nhất ủng hộ tinh thần này. Nhưng vấn đề là cụ thể thế nào để làm sao trách nhiệm phải đi cùng với quyền lợi. Đây là vấn đề không đơn giản nhưng phải làm triệt để để cùng phát triển đời sống cho các giáo viên khắp cả nước."
