Bệnh viện Truyền máu – Huyết học TP.HCM đã thực hiện thành công ca ghép tế bào gốc tạo máu từ máu ngoại vi không cùng huyết thống đầu tiên tại Việt Nam.
Các bác sĩ đang thực hiện ca ghép tế bào gốc ngoại vi đầu tiên
Ngày 15/5/2017, Bệnh viện Truyền máu – Huyết học TP.HCM tiếp nhận điều trị cho anh Q.D.A (sinh năm 1992, ngụ tại Cà Mau), được chẩn đoán mắc bệnh bạch cầu mạn dòng tủy mono bào (JMML).
Đây là một bệnh máu ác tính hiếm gặp, tiên lượng rất xấu, thời gian sống trung bình 20-30 tháng. Ghép tế bào gốc là phương pháp duy nhất có thể chữa khỏi bệnh. Tuy nhiên xét nghiệm HLA của người chị gái duy nhất kết quả lại không phù hợp.
Bác sĩ Phù Chí Dũng, Giám đốc Bệnh viện Truyền máu Huyết học TP HCM cho biết, bệnh viện đã gửi mẫu của bệnh nhân để tìm người hiến tế bào gốc không cùng huyết thống tại Trung tâm Tzu Chi, Đài Loan.
May mắn sau 6 tuần rà soát, ngân hàng tế bào từ Đài Loan báo có người cho phù hợp HLA 10/10. Người hiến tặng thiện nguyện là nam giới 37 tuổi, cùng cân nặng 79 kg và cùng nhóm máu A với bệnh nhân.
"Tế bào gốc đòi hỏi phải lấy về ghép tươi ngay, chỉ bảo quản tối đa 3 ngày chứ không trữ đông được, nếu không phối hợp nhịp nhàng đôi bên thì tính mạng bệnh nhân sẽ nguy kịch", bác sĩ Dũng chia sẻ.
Để chuẩn bị truyền tế bào gốc, bệnh nhân phải được truyền thuốc trước trong 7 ngày, mục đích tiêu diệt tế bào ác tính trong cơ thể. Việc truyền thuốc diệt tủy này khiến ê kíp đứng trước nguy cơ là nếu đến ngày dự kiến ghép mà không có tế bào gốc thì người bệnh có thể tử vong.
Trong thời gian bệnh nhân truyền hóa chất, một kíp y bác sĩ nhận nhiệm vụ sang Đài Loạn nhận tế bào gốc. 21h đêm 20/9, một kíp bác sĩ đến sân bay Tân Sơn Nhất để đón túi tế bào gốc.
22h35, thủ tục thông quan tại sân bay hoàn tất với sự trợ giúp đặc biệt của nhiều cơ quan chức năng. Chưa đầy một giờ sau, thùng tế bào gốc về tới bệnh viện sau hành trình kéo dài 15 tiếng từ Đài Loan. 23h30 ngày 20/9, ca ghép tế bào gốc tạo máu từ máu ngoại vi không cùng huyết thống đầu tiên của Việt Nam được thực hiện.
Theo BS Phù Chí Dũng, bệnh viện đã triển khai thành công kỹ thuật dị ghép tế bào gốc tạo máu (ghép đồng loại) từ năm 1995. Tuy nhiên, vấn đề khó khăn là nhiều trường hợp người bệnh không tìm được người cho tế bào gốc phù hợp HLA đồng huyết thống.
Trong khi đó, cho đến nay, tại Việt Nam vẫn chưa có Ngân hàng tế bào gốc từ nguồn người hiến tình nguyện. Do đó, một số trường hợp người bệnh phải ra nước ngoài để tìm nguồn tế bào gốc phù hợp.
Nhằm mở rộng nguồn tìm kiếm mẫu tế bào gốc phục vụ cho việc điều trị bằng phương pháp ghép tế bào gốc tạo máu, bệnh viện đã làm việc với một số đối tác là các Ngân hàng tế bào gốc lớn ở nước ngoài, trong đó có Trung tâm ghép Tzu Chi (Đài Loan). Trung tâm ghép Tzu Chi (Đài Loan) là một trong những Trung tâm lưu trữ tế bào gốc lớn nhất ở Châu Á. Trung tâm này đã cung cấp tế bào gốc cho các cơ sở điều trị ở 30 quốc gia trên thế giới với tổng số người bệnh được nhận tế bào gốc là 4.498 người.
Hiện tại, người bệnh đã bước sang ngày thứ 57 của quá trình ghép, sức khỏe dần ổn định, kết quả xét nghiệm xác định tỉ lệ mọc mảnh ghép (Chimerism) cho thấy 100% tế bào là của người hiến tặng tế bào gốc.
Ca ghép tế bào gốc tạo máu từ máu ngoại vi không cùng huyết thống đầu tiên tại Việt Nam do Bệnh viện Truyền máu - Huyết học TP.HCM thực hiện đã thành công. Đây là một bước tiến vượt bậc trong công tác điều trị, mở ra hướng đi mới và hi vọng chữa khỏi bệnh cho người bệnh mắc các bệnh lý ác tính không tìm được người cho tế bào gốc cùng huyết thống phù hợp.
