Trẻ em là một đối tượng đặc biệt, nếu bé tiếp xúc với các kỹ năng sống không tốt có thể để lại những hậu quả tiêu cực. Vì vậy càng dạy trẻ phát triển tình cảm - kỹ năng xã hội càng sớm càng tốt.
Bé với hoạt động về chủ đề gia đình
Đó là kinh nghiệm của cô giáo Lê Ngọc Lệ (Trường mầm non Bông Sen (Thành phố Mỹ Tho, Tiền Giang).
Cô Lệ là một giáo viên dạy giỏi cấp tỉnh và là một trong số ít giáo viên của tỉnh Tiền Giang vinh dự được tham dự liên hoan giáo viên dạy giỏi cấp học mầm non toàn quốc năm 2014 được tổ chức tại Hà Nội hồi tháng Năm.
Dạy theo hướng tích hợp
Để giúp trẻ phát triển tình cảm – kỹ năng xã hội, giáo viên cần thay đổi phương pháp dạy theo hướng “lấy trẻ làm trung tâm”. Cô tổ chức - trẻ hoạt động; cô chủ đạo – trẻ chủ động và cô trò cùng tương tác.
Cô giáo Lê Ngọc Lệ
Theo cô Lệ, trong Chương trình Giáo dục Mầm non mới nói chung, Bộ chuẩn phát triển trẻ em 5 tuổi nói riêng, việc phát triển tình cảm – kỹ năng xã hội là tiền đề quan trọng cho việc học, phát triển toàn diện của trẻ và là nguồn lực thúc đẩy sự phát triển các lĩnh vực khác.
Do đó, giáo viên có thể tổ chức các hoạt động của trẻ theo hướng tích hợp và tích hợp theo chủ đề. Tăng cường các hoạt động để trẻ được trải nghiệm, rèn luyện các kỹ năng sống cần thiết.
Ngoài ra, giáo viên có thể lựa chọn một cách linh hoạt các nội dung hoạt động, phương tiện, hình thức tổ chức để gây hứng thú đối với trẻ và giúp trẻ có cơ hội tìm hiểu, khám phá theo nhiều cách khác nhau, phù hợp với điều kiện cụ thể, sẵn có của trường lớp, của địa phương.
Kinh nghiệm của cô Lệ là, khi xây dựng nội dung hoạt động cần bám sát mục tiêu của chủ đề. Sau đó lựa chọn các nội dung có thể tích hợp, các nội dung đó phải có mối quan hệ với nhau xoay quanh chủ đề, tránh tình trạng rời rạc dẫn đến hiệu quả không cao và không nên tích hợp quá nhiều nội dung trong một chủ đề.
Học bằng trải nghiệm thực tế
Từ những nội dung thiết kế thành nhiều hoạt động phù hợp với chủ đề, không đặt để đưa vào một cách gượng ép, cần diễn ra một cách tự nhiên, các hoạt động gây hứng thú cho trẻ, giúp trẻ trải nghiệm tạo cơ hội cho trẻ bộc lộ được hết cảm xúc, tạo nhiều tình huống cho trẻ giải quyết bằng kỹ năng sống mà trẻ có được.
Ngoài ra, có thể đưa ra nhiều trò chơi, hợp tác nhóm, trò chuyện để trẻ , khám phá theo nhiều cách khác nhau, phù hợp với điều kiện cụ thể ở lớp, bởi chơi là phương thức học chủ yếu của trẻ mầm non và chơi ảnh hưởng đến phát triển mọi lĩnh vực của trẻ trong đó có sự phát triển tình cảm – kỹ năng xã hội.
Những hoạt động cần đơn giản, gần gũi, thiết thực với cuộc sống của trẻ, phù hợp với khả năng, kinh nghiệm của trẻ. Không nên đưa những hoạt động quá cao siêu, trừu tượng, áp đặt. Các hoạt động có thể tổ chức mọi lúc, mọi nơi trong ngày.
Cô Lệ dẫn giải ví dụ: Chẳng hạn như ở hoạt động “Mái ấm tình thương” trong chủ đề “Gia đình”, tôi đã cho trẻ thự hiện trang trí nhà theo ý tưởng của trẻ, tôi là người gợi ý để trẻ sáng tạo khi xây, sau đó cô trò cùng nhận xét: Hôm qua cô muốn các con chuẩn bị quà để tặng các bạn, vậy các con tặng bạn những gì? Sau khi tổ chức thành công hoạt động “mái ấm tình thương” cô và trò cùng hát bài “Ngôi nhà mơ ước”.
Thông qua hoạt động này, tôi đã gợi được ở trẻ lòng nhân ái, sẵn sàng , giúp đỡ bạn bè…”.
Hay như ở chủ đề “Nghề nghiệp”, với hoạt động “Bộ đội giúp dân”, tôi cho các bé xem Power Point về các công việc của các chú bộ đội giúp dân như thế nào.
Tiếp đến là cho trẻ tham gia và các hoạt động thực tiễn như: Giúp dân sửa nhà cửa và sắp xếp đồ dùng giúp dân, sau đó cho các bé hát tặng dân bài hát về chú bộ đội. Và cuối cùng là tuyên dương các bé đã tích cực tham gia vào hoạt động này.
Có thể nói giáo dục phát triển tình cảm - kỹ năng xã hội cho trẻ qua trải nghiệm, qua hoạt động thực tế và bằng việc tương tác, thay đổi bản thân để phù hợp với môi trường sống là một biện pháp hay, sinh động, hấp dẫn. Thông qua đó nhằm giúp trẻ khẳng định và tỏa sáng với cộng đồng.
Đổi mới Chương trình Giáo dục mầm non mới nói chung và Bộ chuẩn phát triển trẻ em 5 tuổi nói riêng, trong đó lĩnh vực “Phát triển tình cảm xã hội và kỹ năng xã hội cho trẻ mầm non” là một lĩnh vực đặc biệt.
Nội dung chương trinh bám vào hai vấn đề hết sức cần thiết cho trẻ là: Giá trị sống và kỹ năng sống nhằm xây dựng vẻ đẹp tâm hồn, phẩm cách con người, tăng sức đề kháng và năng lực hội nhập cho trẻ ngày hôm nay và tự tin vững bước trong tương lai thực hiện những mục tiêu mà giáo viên đặt ra để dạy trẻ một cách tự nhiên và gần gũi với trẻ.
