Học xong lớp 3 là nhiều học sinh đã thi vào trung cấp; trong 6 - 9 năm, học cùng lúc 2 trường để khi tốt nghiệp lớp 12 thì cũng đồng thời có bằng trung cấp.
Một tiết học lớp trung cấp dài hạn tại Khoa Nhạc nhẹ, Trường CĐ Nghệ thuật Hà Nội
Học xong lớp 12 là có nghề
Khánh Ly hiện mới học lớp 6 Trường THCS Trưng Vương (Hà Nội) nhưng đã là học sinh (HS) năm thứ 3 bậc trung cấp, Học viện Âm nhạc quốc gia VN. Ly học trung cấp hệ 9 năm, vì thế nếu mọi chuyện thuận lợi thì 6 năm sau, khi tốt nghiệp THPT Ly cũng sẽ có tấm bằng trung cấp ngành biểu diễn piano.
Theo anh Quốc Khánh, bố của Ly, hiện nay mỗi tuần Ly học ở trường nhạc 3 tiết, chia thành 3 buổi, trong khi ở trường chính Ly chỉ học buổi sáng.
Ở lớp 6G Trường THCS Trưng Vương, Ly không phải là trường hợp cá biệt. Chẳng hạn Thư Hiên đang học năm thứ 2 trung cấp dài hạn Khoa Nhạc nhẹ (môn guitare) Trường CĐ Nghệ thuật Hà Nội.
Anh Khôi, phụ huynh của Thư Hiên, : “Con tôi học hệ 7 năm, yêu cầu độ tuổi đầu vào là học hết lớp 5, để khi học xong lớp 12 cũng học hết chương trình trung cấp. Nhưng mới học hết lớp 4 cháu đã thi và đỗ. Nhà trường vẫn cho cháu vào học nhưng gia đình phải làm giấy cam kết chỉ được nhận bằng trung cấp sau khi cháu đã có bằng tốt nghiệp THPT. Vì theo quy định, HS tốt nghiệp trung cấp phải có trình độ văn hóa tương đương THPT”.
Theo Khánh Ly và Thư Hiên, việc học trung cấp cũng không quá vất vả. Ở lớp, chủ yếu giáo viên hướng dẫn, nắn chỉnh cho trò các thao tác kỹ thuật. Việc tập luyện chủ yếu là ở nhà. Giáo viên khuyến cáo mỗi ngày dành thời gian luyện đàn khoảng 1 tiếng. Mỗi năm có 2 học kỳ, 4 kỳ thi. Cuối kỳ hoặc cuối năm, từng khoa sẽ tổ chức một buổi biểu diễn báo cáo kết quả học tập, tuy nhiên chỉ những HS giỏi nhất mới được chọn biểu diễn.
Giờ học linh hoạt
Theo tìm hiểu của chúng tôi, có nhiều trường nghệ thuật đào tạo trình độ trung cấp với hệ ngắn hạn và dài hạn. Hệ ngắn hạn đào tạo 3 năm, đầu vào là HS tốt nghiệp THCS hoặc tốt nghiệp THPT. Hệ dài hạn gồm 6, 7 hoặc 9 năm, tùy theo nhạc cụ học. Thường ngành piano học hệ 9 năm, các nhạc cụ phương tây khác (guitare, violon, trống…) học hệ 7 năm, còn nhạc cụ dân tộc học 6 năm. Vì thế, lứa tuổi tuyển sinh của ngành piano là nhỏ nhất (8 tuổi, tức học hết lớp 3), các ngành còn lại là 10 - 11 tuổi.
Trong khoảng 4 - 7 năm đầu, HS sẽ cùng lúc học ở 2 trường, vừa theo học văn hóa ở trường phổ thông vừa học chuyên môn ở trường chuyên nghiệp. Sau khi đã có bằng tốt nghiệp THCS, HS có 2 lựa chọn, hoặc tiếp tục học đồng thời 2 trường hoặc đăng ký theo học văn hóa (hệ giáo dục thường xuyên) tại trường chuyên nghiệp mà mình đang theo học. Riêng với Học viện Âm nhạc VN, nhà trường tổ chức dạy văn hóa từ cấp tiểu học. Tuy nhiên, theo học văn hóa ngay trong trường phần lớn là HS ở các tỉnh. Còn HS Hà Nội chủ yếu chọn mô hình đồng thời học 2 trường.
Khi trẻ con Armenia bắt đầu mọc chiếc răng đầu tiên, thường là 4 đến 7 tháng tuổi, các bé sẽ tham gia một nghi lễ lựa chọn nghề nghiệp cho mình. Rất nhiều đồ vật sẽ được bày ra trước mặt các bé.
Do chương trình đào tạo kéo dài nên thời gian HS phải học ở các trường chuyên nghiệp của hệ trung cấp dài hạn không nhiều, trong khi chương trình chính khóa của các trường THCS và THPT ở Hà Nội hầu như chỉ học 1 buổi/ngày nên việc theo học thêm chương trình trung cấp ở các trường nghệ thuật rất thuận lợi.
Vào đầu năm học, phụ huynh và giáo viên sẽ trao đổi với nhau để thống nhất giờ học của con mình. Thông thường giáo viên sẽ đưa ra một loạt khung giờ để phụ huynh lựa chọn. Cô Thúy Anh, Phó chủ nhiệm Khoa Nhạc nhẹ, Trường CĐ Nghệ thuật Hà Nội, cho biết: “Tinh thần của chúng tôi là khích lệ HS theo học nghệ thuật càng sớm càng tốt nên tạo điều kiện cho HS tối đa. Trong ngày làm việc hành chính, HS đến được lúc nào thầy cô sẵn sàng dạy lúc đó, kể cả giờ nghỉ trưa”.
