Cùng "Moonlight", "The Birth of a Nation" là tác phẩm da màu gây tiếng vang nhất Hollywood trong năm 2016 vừa qua.
Poster phim “The Birth of A Nation“.
The Birth of a Nation là tác phẩm mới lấy chủ đề về quá khứ đẫm máu của nước Mỹ - thời kỳ người da đen sống trong cảnh phục tùng người da trắng đầu thế kỷ 19. Nếu 12 Years a Slave (đoạt Oscar hồi 2013) nói về sự cam chịu và thống khổ, The Birth of a Nation kể câu chuyện về một cuộc cách mạng nhân quyền.
Nội dung phim mới xoay quanh Nat Turner, một nô lệ da đen, một cha xứ và là người phát động cuộc nổi loạn nô lệ ở Quận Southampton, Virginia vào năm 1831. Cuộc bạo loạn kéo dài một ngày (21/1/1831) gây ra cái chết cho khoảng 65 người da trắng. Để trừng phạt, giới chủ nô tàn sát khoảng hơn 200 người da đen, kể cả những người vô tội.
Thuộc dòng phim tiểu sử, kịch bản phim khá giống với những tác phẩm cùng đề tài khác khi khắc họa nhân vật Nat Parker theo tuyến tính thời gian. Nat được mô tả như đứa trẻ được sinh ra với dấu ấn tiên tri, lớn lên với một sứ mệnh lớn lao.
Phim tái hiện quá khứ với nhiều nét văn hóa, tâm linh trong đời sống của người da màu nước Mỹ.
Với khả năng biết đọc từ sớm, một điều hiếm hoi trong cộng đồng người da đen, Nat nhanh chóng được bà chủ người da trắng để ý và chọn nuôi dạy để trở thành con chiên sùng đạo. Lớn lên, Nat là người truyền bá đức tin lẫn sự phục tùng cho đồng loại cùng màu da với mình, đúng theo mong muốn của chủ nhân. Trong thời gian dài, anh không nhận ra vai trò mị dân mà bản thân đang đóng. Ngày này qua ngày khác, anh rao giảng những lời trích dẫn trong Kinh thánh để mê hoặc những nô lệ khác chấp nhận số phận.
Chứng kiến sự bóc lột tàn bạo của các chủ nô, cảnh lầm than của các nô lệ và trải nghiệm chính sự tàn ác ấy đổ ập lên gia đình mình, Nat như được khai sáng. Anh vẫn tin vào Chúa, nhưng anh không còn là công cụ để bị những kẻ cầm quyền thao túng mà trở thành kẻ dẫn dắt người nô lệ vùng lên phản kháng.
Phim là tác phẩm đầu tay do Nate Parker làm đạo diễn. Anh cũng là đồng biên kịch, nhà sản xuất kiêm diễn viên chính trong tác phẩm. Nhà làm phim sử dụng nhiều hình ảnh đối lập để tạo nên sự tương phản. Một bên là Nat với cuộc sống yên bình bên gia đình, còn một bên là cảnh lầm than của những người nô lệ. Vấn đề tôn giáo cũng được khắc họa đầy giằng xé khi mở đầu là một công cụ đàn áp, kết thúc lại là một vũ khí tạo ra sự phản kháng.
Xuyên suốt tác phẩm, câu chuyện nhấn mạnh vào niềm tin của con người vào đức Chúa trời với những ảo ảnh của Nate Parker về thiên thần, về sự tin tưởng chắc chắn vào sự tồn tại của Chúa. Cách làm này khiến cho câu chuyện kể có phần hao hao với The Messenger: The Story of Joan of Arc (1999) - trong đó người xem luôn phải thắc mắc trong việc phân định về động cơ của nhân vật chính: là hành động vì cộng đồng hay chỉ là một kẻ tử vì đạo.
Nhịp phim diễn ra chậm rãi, từ tốn nhưng nặng nề trong không khí đầy bức bối nhờ góc quay ấn tượng. Những hình ảnh bạo lực trong phim được tiết chế, không dữ dội và trực diện như cách làm của 12 Years a Slave. Phim cũng đan cài khéo léo nhiều nghi thức của tổ tiên người da đen, tạo nên bầu không khí huyền bí đặc trưng đầy mới mẻ trên màn ảnh.
Nate Parker vừa đạo diễn, đóng chính và sản xuất tác phẩm mới.
Tuy nhiên, việc “thần thánh hóa” Nat Parker khiến cho một chủ đề lịch sử đen tối, đầy đau thương bỗng thiếu đi “sức nặng” mà nó vốn có. Cũng vì quá tập trung cho Nat mà các nhân vật phụ bị lược bỏ tối đa câu chuyện của mình, khiến phim mất đi tính gợi mở cảm xúc nơi khán giả.
Cùng Moonlight, The Birth of A Nation là tác phẩm về đề tài người da màu gây chú ý nhất năm qua. Nếu như Moonlight là bộ phim xoay quanh nỗi ẩn ức của người da màu trong xã hội hiện đại ở thế kỷ 21, The Birth of A Nation lại là câu chuyện bi thương của những phận người da đen trong thế kỷ 19.
Ra mắt tại Liên hoan phim quốc tế Sundance vào đầu năm 2016, The Birth of a Nation tạo được tiếng vang. Tác phẩm được hãng Fox Searchlight Picture sau đó mua bản quyền với giá trị cao kỷ lục trong lịch sử liên hoan này (17,5 triệu USD). Trước mùa Oscar, phim cũng được giới phê bình chú ý.
