Căng thẳng ngoại giao giữa Hoa Kỳ và Ả rập Xê út liên quan đến sự mất tích của một nhà báo Ả rập Xê út đang châm ngòi cho những dự báo giá dầu có thể sớm lên tới 100 USD/ thùng, hoặc thậm chí tăng vọt lên tận 400 USD/ thùng trong tương lai.
ảnh minh họa
Thị trường phản ứng nhẹ dù tranh cãi xuất hiện
Phản ứng của thị trường vẫn chỉ đang ớ mức khiêm tốn, khi nhiều nhà phân tích tin rằng sự lo sợ hoảng loạn về một cuộc khủng hoảng dầu mỏ khác như cuộc khủng hoảng dầu mỏ của Ả rập giai đoạn 1973- 1974 là khó có thể xảy ra.
Vào hôm qua, giá dầu thô Brent chuẩn chỉ tăng nhẹ 0,35 USD, tương đương 0,4%, đóng cửa ở mức 80,78 USD / thùng trên sàn giao dịch ICE Futures Europe, trong khi giá dầu thô WTI của Mỹ cũng chỉ tăng 0,44 USD, tương đương 0,6%,, lên 71,78 USD/thùng trên sàn giao dịch New York.
Những căng thẳng giữa Mỹ và Ả rập Xê út nổ ra giữa lúc các nhà giao dịch chuẩn bị cho các biện pháp trừng phạt của Mỹ đối với xuất khẩu dầu của Iran, mà sẽ có hiệu lực đầy đủ vào ngày 04/11 tới. Theo hãng tin Reuters, Iran chỉ xuất khẩu 1,1 triệu thùng dầu thô trong tuần đầu tiên của tháng 10, giảm mạnh so với ít nhất 2,5 triệu thùng/ ngày trong tháng Tư. Điều đó đã góp phần vào việc đẩy giá dầu Brent tăng 20% so với đầu năm nay.
Tom Kloza, trưởng bộ phận phân tích năng lượng tại Oil Price Information Service cho rằng với việc Mỹ và Ả rập Xê út đều đang “tích cực cùng nhau kiểm soát tình hình”, thì thị trường dầu khó có thể nổi sóng. Trong giai đoạn 1973-1974, giá dầu nổi sóng mạnh là do thời điểm đó dầu vẫn được xem như là một vũ khí để trừng phạt lẫn nhau, tuy nhiên điều này giờ đây không còn nữa’.”
Căng thẳng xuất phát từ sự biến mất của nhà báo Jamal Khashoggi vào đầu tháng 10, một nhà báo kỳ cựu của Ả rập Xê út, đồng thời là phóng viên của tờ Washington Post. Ông cũng là cựu cố vấn cho chính quyền Ả rập Xê út trước đây. Các quan chức Thổ Nhĩ Kỳ đã kết luận rằng nhà báo này đã bị giết trong lãnh sự quán của Ả rập Xê út ở Istanbul.
Nhà báo quốc tế Jamail Khashoggi mất tích bí ẩn là nguồn cơn cho căng thẳng ngoại giao giữa Ả rập Xê út và Mỹ
Trong một cuộc phỏng vấn tại chương trình “60 phút" của đài CBS được phát sóng vào cuối tuần, Tổng thống Donald Trump cảnh báo rằng Ả rập Xê út sẽ phải đối mặt với "sự trừng phạt nghiêm trọng" nếu họ có dính dáng đến việc nhà báo trên bị mất tích.
Trong khi đó, Ả rập Xê út đã kịch liệt phủ nhận sự liên quan. Bloomberg đưa tin vào hôm chủ nhật vừa qua, thì các quan chức nước này cho biết sẽ trả đũa bất kỳ biện pháp trừng phạt nào, thậm chí sử dụng đến những chính sách mạnh mẽ hơn.
Vào cuối ngày, đại sứ quán Ả rập Xê út tại Washington đã đăng một tweet dịu giọng hơn, khi cho biết họ đánh giá cao chính quyền Trump và những người khác đã kiềm chế "không nhảy ngay đến kết luận về cuộc điều tra đang diễn ra”.
Sẽ khó có khủng hoảng dầu mỏ như quá khứ
Ông Alfonso Esparza, chuyên gia phân tích thị trường cấp cao của Oanda cho biết: “Căng thẳng bùng phát trong vương quốc và một số bình luận chính thức đã được đưa ra”. Ông cũng lưu ý rằng Bộ trưởng Năng lượng của Ả rập Xê út là Khalid al-Falih đã tuyên bố rằng quốc gia này sẽ hành xử một cách có trách nhiệm trong việc giữ ổn định thị trường dầu mỏ.
Tuy nhiên, ông thêm rằng "mối đe dọa giảm nguồn cung cấp dầu từ Ả rập Xê út bằng cách áp dụng biện pháp trừng phạt đối với các quốc gia chỉ trích nước này là vẫn hiện hữu. Trong quá khứ cũng đã từng xảy ra tranh chấp ngoại giao giữa Mỹ và nước này, kết quả là Ả rập Xê út đã ngăn chặn không cho phép Mỹ tiếp cận nguồn cung dầu của nước này trong những năm 1973-1974 và đẩy giá dầu lên cao.
Vào hôm qua,ông Trump tiếp tục lên tiếng thể hiện sự lo ngại, nhưng giọng điệu đã hòa hoãn hơn. Sau khi có cuộc trao đổi với vua Salman của Ả rập Xê út, người đã phủ nhận bất kỳ cáo buộc nào về những gì đã xảy ra với Khashoggi, Trump đã gợi ý rằng "những kẻ sát nhân giả mạo" có thể đã tham gia. Ông cho biết dự định sẽ gửi Ngoại trưởng Mike Pompeo tới gặp nhà vua nước này.
Cuối ngày hôm qua, tờ Wall Street Journal, trích dẫn những nguồn tin nắm bắt vấn đề này, cho biết chính quyền Ả rập Xê út đang cân nhắc liệu có nên sớm khẳng định những kẻ tấn công giả mạo đã giết Khashoggi. Động thái này có thể giúp gia đình hoàng gia tránh trách nhiệm trực tiếp cho sự biến mất của nhà báo trên, tuy nhiên tuyên bố chính thức chưa rõ liệu có được công bố và nếu có thì sẽ vào lúc nào.
Trước tin tức vào cuối ngày thứ hai, Jerry Bailey, chủ tịch của nhà máy lọc dầu Petroteq Energy, cho biết tình hình “có thể tiếp tục leo thang nếu các bên không giữ được sự bình tĩnh. Mối quan hệ của chúng tôi với Ả rập Xê út là rất quan trọng”.
Bailey, người cũng là cựu chủ tịch của Vịnh Exxon Arabian cho biết: “Chúng ta sẽ không chiến tranh với họ về vấn đề này. Mặc dù vậy các thị trường sẽ vẫn bị tác động mạnh trong tình hình hiện nay. Nếu Hoa Kỳ áp đặt các biện pháp trừng phạt đối với Ả rập Xê út, giá dầu có thể lên tới 100 đô la/ thùng”. Tuy nhiên, ông cũng nhấn mạnh rằng thị trường sẽ không thể duy trì được mức cao như vậy và sẽ sớm rớt trở lại.
Khủng hoảng giá dầu liệu có xảy ra lần nữa?
Turki Aldakhil, tổng giám đốc của Al Arabiya News Channel, đã đưa ra một kịch bản giá cực đoan hơn vào hôm thủ nhật. Theo ông nếu các lệnh trừng phạt của Hoa Kỳ được áp đặt lên Ả rập Xê út, “chúng ta sẽ phải đối mặt với một thảm họa kinh tế mà sẽ làm rung chuyển toàn bộ thế giới.” Nó sẽ khiến Ả rập Xê út từ chối thực hiện “cam kết sản xuất 7,5 triệu thùng/ ngày”, và giá dầu sẽ nhảy lên tới 100 USD hoặc 200 USD, "hoặc thậm chí gấp đôi con số đó".
Nhưng Esparza lại tin rằng "Ả rập Xê út có thể không giữ một vai trò quá quan trọng như trước đây".
Ông giải thích: "Vị trí lãnh đạo Tổ chức các nước xuất khẩu dầu mỏ (OPEC) của Ả rập Xê út đã không còn rắn chắc như trước đây. Cuộc đấu tranh nội bộ với Iran và một số thành viên như Venezuela, Nigeria, … cũng như sự tiến bộ của công nghệ dầu đá phiến tại Mỹ cho thấy nhu cầu dầu của Mỹ không còn dễ bị tổn thương như trước đây.
Kloza cũng đồng ý với quan điểm này. Ông cho rằng thế giới đã thay đổi và “tính dễ bị tổn thương” đối với các khủng hoảng dầu khí đã “giảm đáng kể trong bốn thập kỷ qua”.
Kloza cho biết: “Tôi nghĩ kịch bản tệ nhất là quan hệ ngoại giao với Ả rập Xê út xấu đi và chúng ta phải đối mặt với mức giá dầu cao hơn dự kiến, cho đến khi các tuyến đường ống Bắc Mỹ khác nhau đi vào hoạt động. Nhưng tôi không mong đợi giá dầu sẽ duy trì hơn 100 đô la trong thời gian dài, vì điều đó sẽ đẩy nền kinh tế từ giai đoạn bùng nổ sang suy thoái và kế đó sẽ cắt giảm tăng trưởng nhu cầu của toàn thế giới".
» ¢Những người thua thiệt lớn nhất trong cuộc chiến thương mại Mỹ-Trung
» Việt Nam và Áo ký hợp tác về Thương mại điện tử và công nghiệp 4.0
